در روزگاری نه چندان دور، پیش از هجوم شبکههای اجتماعی و خبرگزاریهای بیست و چهار ساعته، ریتم زندگی ما با جعبهای جادویی به نام تلویزیون تنظیم میشد. در این میان، ساعتهایی مشخص از شبانهروز، اهمیتی دوچندان داشتند؛ ساعتهایی که همهی اعضای خانواده، کار را رها میکردند تا در سکوتی خاص، پای «اخبار» بنشینند.
این بخشهای خبری، فارغ از محتوای تلخ و شیرینشان، با چهرهها و صداهایی گره خوردهاند که امروز بخشی از حافظهی جمعی ما محسوب میشوند. آنها مهمانان هر شب خانههای ما بودند؛ با صدایشان از پایان جنگ باخبر شدیم، با چهرهی جدیشان نگران شدیم و با تپقهای گاهگاهشان لبخند زدیم.
دیدن ویدئویی از این عزیزان، که اکنون یا گرد پیری بر چهرهشان نشسته یا دست روزگار آنها را از ما گرفته است، تلنگری است بر سرعت گذر عمر. این مجریان و گویندگان، تنها راویان اخبار نبودند؛ آنها راویان بخشی از تاریخ زندگی ما بودند. این متن، ادای احترامی است به صداهایی که در ذهن ما حک شدهاند و چهرههایی که به آنها اعتماد داشتیم.
چهرههای ماندگار خبر
در ادامه، به مرور کوتاهی بر زندگی حرفهای و ویژگیهای برخی از این اساتید میپردازیم:
فواد بابان
یکی از باوقارترین و آرامشبخشترین صداهای خبر فارسی، بی شک متعلق به فواد بابان است. او که اصالتاً اهل سنندج است، با تسلط کمنظیر بر زبان فارسی و لحن آرام و شمردهی خود، به خبر اعتباری ویژه میبخشید. بابان سالها گویندهی اصلی بخشهای خبری، به ویژه اخبار ساعت ۲۱ بود و در سال ۱۳۸۷ پس از سی و سه سال فعالیت، بازنشسته شد. صدای او نمادی از متانت و حرفهایگری در گویندگی خبر است.
محمدرضا حیاتی
شاید بتوان محمدرضا حیاتی را مشهورترین چهرهی خبر پس از انقلاب دانست. او گویندهای بود که مهمترین اخبار دهههای ۶۰ و ۷۰، از جمله خبر پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ، با صدای او به گوش مردم ایران رسید. تسلط، سرعت عمل در گویندگی و چهرهی جدی و مصمم او، از وی شخصیتی ساخت که نامش با تاریخ خبر ایران عجین شده است. حیاتی پس از سالها فعالیت، در سال ۱۳۹۸ بازنشسته شد، اما همچنان به عنوان یک اسطوره در این حوزه شناخته میشود.
بهرام شفیع
اگرچه عمده شهرت بهرام شفیع به عنوان مجری برنامه محبوب و قدیمی «ورزش و مردم» است، اما او سالها گویندگی بخشهای خبری و ورزشی را نیز بر عهده داشت. شفیع با آن لحن خاص و صمیمی و تکیهکلامهای معروفش، بیش از سه دهه، صبحهای جمعه مهمان خانهها بود. او فراتر از یک مجری، به عنوان یک چهرهی دلسوز ورزشی شناخته میشد و درگذشت ناگهانی او در سال ۹۷، شوک بزرگی به جامعه ورزش و رسانه وارد کرد.
قاسم افشار
صدای بم، گیرا و پرطنین قاسم افشار، یکی از منحصربهفردترین صداهای تاریخ دوبله و خبر ایران است. او که فعالیت خود را از رادیو آغاز کرده بود، در دهههای ۶۰ و ۷۰ به یکی از اصلیترین گویندگان خبر تلویزیون تبدیل شد. جدیت و تسلط او در اجرا، چهرهای کاریزماتیک از او ساخته بود. افشار علاوه بر خبر، در زمینه دوبله و خوانش نریشنهای مستند نیز فعال بود. متاسفانه، او نیز در سال ۱۳۹۷ بر اثر سکته قلبی درگذشت.
فریده فرخینژاد
در میان گویندگان زن، نام فریده فرخینژاد همواره با آرامش و تسلط همراه بوده است. او از گویندگان با سابقهی خبر سیما بود که با پوشش و لحنی موقر، سالها اخبار را برای مخاطبان روایت میکرد. خانم فرخینژاد یکی از چهرههای شناختهشدهی خبر در دهههای ۷۰ و ۸۰ بود و اجرای آرام و بدون تنش او، در آن دوران پرالتهاب، حس ثبات را منتقل میکرد. فریده فرخی نژاد مادر زینب و زهرا چخماقی می باشد.
ایران شاقول
یکی دیگر از پیشکسوتان گویندگی خبر که صدایش برای نسلهای پیشین بسیار آشناست. خانم ایران شاقول (شاقولی) از گویندگان برجستهی سالهای دور رادیو و تلویزیون بود. اجرای او نمادی از استاندارد کلاسیک گویندگی خبر بود و حضورش در کنار سایر گویندگان زن، به تثبیت نقش زنان در این عرصهی مهم کمک شایانی کرد.
حسن سلطانی
حسن سلطانی، چهرهای است که مخاطبان او را هم در جایگاه گویندهی جدی خبر و هم به عنوان مجری برنامههای مذهبی به یاد میآورند. صدای او برای سالها، نوای آشنای برنامههای سحرگاهی ماه مبارک رمضان بوده است. این توانایی در جابجایی بین فضای خشک و رسمی خبر و فضای معنوی و احساسی برنامههای مذهبی، از ویژگیهای بارز سلطانی است.
مهناز شیرازی
خانم مهناز شیرازی یکی دیگر از گویندگان توانمند و با سابقهی خبر تلویزیون است. او نیز با صدایی رسا و چهرهای آرام، سالها در بخشهای مختلف خبری حضور داشت. حضور مستمر و حرفهای او و دیگر بانوان گوینده، تصویر ماندگاری از حضور زنان در رسانهی ملی را ثبت کرد.
رضا حسینزاده
رضا حسینزاده را میتوان یکی از پرانرژیترین و احساسیترین گویندگان خبر دانست. او که خود سابقهی حضور در جبهه را داشت، گاه در خواندن اخبار هیجان و احساس خود را بروز میداد که این امر او را از سایر گویندگان متمایز میکرد. حسینزاده به دلیل سبک اجرایش و گاهی تکیهکلامهایش، به چهرهای بسیار شناختهشده و محبوب در میان مردم تبدیل شد.
محمود معصومی
محمود معصومی نیز از گویندگان قدیمی و با سابقهی خبر بود که چهره و صدای او برای مخاطبان تلویزیون کاملاً آشناست. او با لحنی استاندارد و رسمی، سالها به ارائهی اخبار در بخشهای مختلف پرداخت و یکی از اعضای ثابت تیم گویندگی خبر در دهههای ۷۰ و ۸۰ محسوب میشد.
علیرضا دهقان
علیرضا دهقان از نسل گویندگانی است که فعالیت خود را در دههی ۷۰ آغاز کرد و به سرعت به یکی از چهرههای اصلی خبر تبدیل شد. اجرای مسلط و صدای رسای او باعث شد تا در بخشهای مهم خبری، از جمله اخبار ساعت ۲۱، حضوری مداوم داشته باشد. او نیز اکنون یکی از پیشکسوتان این عرصه به شمار میرود.
این نامها، تنها بخشی از گنجینهی صداها و چهرههایی هستند که تاریخ شفاهی معاصر ما را روایت کردهاند. دیدن دوبارهی آنها در قاب یک ویدئو، یادآور همهی آن سالهایی است که پای تلویزیون، چشمانتظار شنیدن خبر از زبان این چهرههای معتمد بودیم.




