بهناز شفیعی یک نام آشنا در ورزش ایران و جهان است. او نه فقط یک ورزشکار، بلکه نماد تغییر و استقامت است. داستان زندگی او، داستان شکستن موانع و تلاش برای رسیدن به آرزوهاست، حتی اگر آن آرزو در کشوری که در آن زندگی می‌کند، غیرقانونی باشد.
بیوگرافی و مشخصات شخصی بهناز شفیعی
- سال تولد: ۱۳۶۸
- محل تولد: کرج
- مدرک تحصیلی: رشته حسابداری
- حرفه موتورسواری: موتورکراس، موتور ریس
- افتخارات: مشعلدار المپیک، اولین بانو و قهرمان موتور ریس، جزو 8 بانوی تاثیرگذار 2015 جهان
- پیج اینستاگرام: behnaz_shafiei
بهناز شفیعی در ۲۷ آذر ۱۳۶۸ در کرج به دنیا آمد. او فرزند آخر خانواده بود و دو برادر و دو خواهر بزرگ‌تر از خود داشت. در کودکی، علاقه‌اش به موتور فقط در حد نشستن بر ترک آن بود و هرگز خودش را به عنوان یک موتورسوار تصور نمی‌کرد.
او در ابتدا مسیری کاملاً معمولی را در زندگی پیش گرفت. در رشته حسابداری تحصیل کرد و مدرک لیسانس گرفت. پس از آن هم به عنوان مدیر مالی در یک شرکت مشغول به کار شد. اما یک اتفاق ساده، مسیر زندگی او را برای همیشه تغییر داد.
در پانزده سالگی، وقتی با خانواده‌اش به روستایی نزدیک زنجان سفر کرده بود، صحنه‌ای را دید که برایش بسیار عجیب و الهام‌بخش بود: یک زن محلی به راحتی در حال موتورسواری بود. دیدن این صحنه، این باور را که موتورسواری فقط برای مردان است، در ذهن او شکست. همان روز، بهناز برای اولین بار راندن موتور را یاد گرفت و این تجربه آن‌قدر برایش لذت‌بخش بود که هفته‌ای یک بار به آن روستا برمی‌گشت تا دوباره موتورسواری کند.
تمرین در سایه‌ها
برای سال‌ها، موتورسواری بهناز یک راز بود. فقط مادرش از این موضوع خبر داشت و از او حمایت می‌کرد. او برای اینکه دچار مشکل نشود، شب‌ها با لباس پسرانه و در مکان‌های خلوت مانند بیابان‌ها و کوه‌ها تمرین می‌کرد. این سال‌های تمرین مخفیانه، استقامت و اراده او را برای مبارزه‌های بزرگ‌تر در آینده شکل داد.
او با تلاش شخصی، اولین موتور خود را که یک CG ۱۲۵ سی‌سی بود در سال ۱۳۸۷ خرید. چند سال بعد، یک موتور آپاچی ۱۸۰ سی‌سی تهیه کرد. سرانجام در بهمن ۱۳۹۳، تصمیم بزرگ زندگی‌اش را گرفت: شغلش را به عنوان مدیر مالی رها کرد تا تمام وقت خود را صرف موتورسواری حرفه‌ای کند.
ورود به دنیای حرفه‌ای و شکستن رکوردها
بهناز شفیعی تنها زن ایرانی است که به صورت حرفه‌ای در دو رشته موتورکراس (مسابقات آفرود) و موتور ریس (مسابقات سرعت) فعالیت کرده است. او متوجه شد که هیچ زنی در ایران در رشته موتور ریس فعالیت نمی‌کند، برای همین تمرکز خود را روی این رشته گذاشت.
مبارزات او برای کسب مجوزهای رسمی سرانجام نتیجه داد. او پس از سال‌ها تلاش و نامه‌نگاری با وزارت ورزش، توانست دستاوردهای تاریخی کسب کند.
- اولین گواهینامه حرفه‌ای: در سال ۱۳۹۴، او اولین و تنها زنی شد که گواهینامه حرفه‌ای موتورسواری را از فدراسیون ایران دریافت کرد.
- ورود به پیست آزادی: در همان سال، به عنوان اولین زن، مجوز رسمی تمرین در پیست مجموعه ورزشی آزادی را به دست آورد.
- قهرمانی در اولین مسابقه زنان: در بهمن ۱۳۹۵، او نه تنها اولین مسابقه رسمی موتور ریس زنان ایران را سازماندهی کرد، بلکه خودش هم در آن قهرمان شد.
چهره‌ای جهانی
موفقیت‌های بهناز شفیعی به ایران محدود نماند و خیلی زود جهانی شد. رسانه‌های معتبری مانند بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان و گاردین داستان او را پوشش دادند.
- در سال ۲۰۱۵، مجله «میک» او را به عنوان یکی از «هشت زن قدرتمند جهان» معرفی کرد.
- در همان سال، در فستیوالی در ایتالیا، به عنوان یکی از «پنج بایکر نمونه زن جهان» انتخاب شد.
- در سال ۲۰۱۸، به عنوان یکی از مشعل‌داران المپیک زمستانی پیونگ‌چانگ انتخاب شد و مشعل را با شعار «برابری زنان و مردان و صلح در دنیا» حمل کرد.
این توجه جهانی باعث شد تا حکومت ایران نیز با وجود غیرقانونی بودن موتورسواری زنان در خیابان‌ها، به او مجوزهای کنترل‌شده‌ای برای تمرین و مسابقه بدهد.
گاهشمار زندگی و دستاوردهای بهناز شفیعی
مسیر پر فراز و نشیب زندگی حرفه‌ای بهناز شفیعی را می‌توان در جدول زیر خلاصه کرد:
| سال | رویداد کلیدی |
|---|---|
| ۱۳۶۸ (۱۹۸۹) | تولد در کرج |
| ۱۳۸۳ (۲۰۰۴) | دیدن یک زن موتورسوار در نزدیکی زنجان که جرقه‌ی آغاز راه او شد |
| ۱۳۸۷ (۲۰۰۸) | خرید اولین موتورسیکلت شخصی (CG ۱۲۵ سی‌سی) |
| ۱۳۹۲ (۲۰۱۳) | آغاز فعالیت حرفه‌ای در رشته موتورکراس |
| بهمن ۱۳۹۳ (۲۰۱۵) | ترک شغل مدیریت مالی برای تمرکز کامل بر موتورسواری |
| ۱۳۹۴ (۲۰۱۵) | کسب اولین گواهینامه حرفه‌ای موتورسواری برای زنان از فدراسیون ایران |
| ۱۳۹۴ (۲۰۱۵) | دریافت مجوز ورود به پیست آزادی به عنوان اولین زن |
| بهمن ۱۳۹۵ (۲۰۱۷) | کسب مقام قهرمانی در اولین مسابقه رسمی موتور ریس بانوان ایران |
| ۱۳۹۶ (۲۰۱۸) | حمل مشعل المپیک زمستانی پیونگ‌چانگ |
| ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) | امضای قرارداد با یک آژانس مدلینگ در انگلستان |
فراتر از یک ورزشکار: مربی و کنشگر
میراث بهناز شفیعی تنها به قهرمانی‌هایش خلاصه نمی‌شود. او راه را برای زنان دیگر باز کرد. وقتی دید هیچ مربی زنی وجود ندارد، خودش دست به کار شد و به صورت رایگان به بیش از صد زن، موتورسواری آموزش داد. این کار او پاسخی به مسئولانی بود که می‌گفتند این ورزش برای زنان مناسب نیست. او با این کار نشان داد که تقاضا برای این رشته ورزشی در میان زنان بسیار زیاد است.
هدف نهایی او همیشه قانونی شدن موتورسواری و صدور گواهینامه برای تمام زنان ایرانی بوده و این مبارزه را بزرگترین هدف خود می‌داند.
سینما، مدلینگ و روایت داستان شخصی
شهرت بهناز شفیعی، او را به عرصه‌های دیگری مانند سینما و مدلینگ نیز کشاند. او به عنوان مربی و بدلکار نیکی کریمی در فیلم «آذر» همکاری کرد. این همکاری با حواشی همراه بود، زیرا شفیعی مدعی شد که دستمزدش پرداخت نشده و نامی از او در تبلیغات فیلم برده نشده است.
این تجربه تلخ باعث شد تا او تصمیم بگیرد داستان زندگی‌اش را خودش روایت کند. او قصد دارد فیلمی سینمایی بر اساس زندگی‌اش بسازد و در آن نقش خودش را بازی کند. همچنین نوشتن کتاب زندگی‌نامه‌اش نیز از دیگر برنامه‌های اوست. در سال ۲۰۲۱، او با یک آژانس مدلینگ در انگلستان قرارداد بست که فعالیت‌های بین‌المللی او را گسترش داد.
میراث و مسیر پیش رو
بهناز شفیعی توانست ورزشی را در ایران برای زنان خلق کند که پیش از او وجود نداشت. او با این باور که یک زن نیازی نیست برای ورزشکار بودن، زنانگی خود را کنار بگذارد، به الگویی برای بسیاری تبدیل شد. داستان او الهام‌بخش زنان در دیگر کشورهای محافظه‌کار نیز بوده است.
با این حال، آینده مسیری که او آغاز کرده همچنان نامشخص و به شرایط سیاسی وابسته است. او نگران است که تحریم‌ها و مشکلات سیاسی، دستاوردهای او و نسل بعدی موتورسواران را از بین ببرد. مبارزه نهایی او همچنان ادامه دارد: روزی که تمام زنان ایرانی بتوانند آزادانه و به صورت قانونی در خیابان‌ها موتورسواری کنند. میراث او نه در جام‌های قهرمانی، بلکه در راهی است که برای دیگران گشوده است.
