حسن اکبری لایق نخبه ایرانی کیست؟ بیوگرافی و اختراعات

از مرند تا قله‌های جهانی: ظهور یک «نخبه بسیجی»

پایه‌های هویت حرفه‌ای حسن اکبری لایق بر دو ستون استوار است: خاستگاه مردمی و هویت ایدئولوژیک. او اهل شهرستان مرند است و همین پیشینه غیر پایتختی، او را به نمادی از استعدادهای شکوفا شده در سراسر کشور تبدیل کرده است.

با این حال، او بیش از هر چیز خود را با افتخار یک «نخبه بسیجی» و «سرباز علمی مقام معظم رهبری» معرفی می‌کند. این هویت، فعالیت‌های علمی او را در چارچوبی ایدئولوژیک و ملی قرار می‌دهد. اکبری لایق بارها اشاره کرده که نهادهایی چون «امور نخبگان و خودکفایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» از نخبگان متعهدی چون او حمایت می‌کنند.

این ترکیب از تخصص فنی و تعهد انقلابی، پیامی روشن را مخابره می‌کند: پیشرفت علمی در ایران، مسیری در هم‌تنیده با آرمان‌های ملی و انقلابی است.

کارنامه‌ای متنوع از اختراعات: از کشاورزی تا هوافضا

یکی از ویژگی‌های برجسته کارنامه حسن اکبری لایق، تنوع چشمگیر اختراعاتی است که به او نسبت داده می‌شود. این فهرست گسترده، تصویری از یک ذهن خلاق و چندوجهی را به نمایش می‌گذارد.

حوزه هوافضا و دفاعی

او به عنوان طراح و سازنده «پهپادهای پیشرفته و فوق پیشرفته» شهرت دارد. از جمله مهم‌ترین دستاوردهای ادعایی او در این حوزه می‌توان به «پهپاد موشک‌گریز»، «پهپاد دریاپیما» و پهپادی به نام «ذوالفقار یک» اشاره کرد.

طرح‌های بلندپروازانه

در میان طرح‌های او، ایده‌هایی جاه‌طلبانه مانند «ماشین پرنده مسافربری» و «ماشین پرنده توربین‌دار هیدروژنی» نیز به چشم می‌خورد که نشان از افق دید گسترده او دارد.

اختراعات اولیه

پیش از ورود به حوزه‌های استراتژیک، او اختراعاتی کاربردی در زمینه‌های دیگر نیز به ثبت رسانده بود، از جمله «کاه جمع‌کن سیار» (۱۳۸۵)، «صندلی طبی دیسک کمر» (۱۳۸۵) و «علف‌ریز اتوماتیک» (۱۳۸۷).

جدول زیر، مروری بر برخی از مهم‌ترین اختراعات و طرح‌های منتسب به اوست:

افتخارات بین‌المللی و بازتاب جهانی

بخش مهمی از شهرت حسن اکبری لایق به کسب مدال‌های متعدد از نمایشگاه‌های بین‌المللی اختراعات بازمی‌گردد. این جوایز به عنوان تأییدی بر اعتبار جهانی دستاوردهای او ارائه شده است. گفته می‌شود موفقیت‌های او در رسانه‌های بین‌المللی نیز بازتاب داشته و برخی از این رسانه‌ها در سال ۲۰۱۵ از او به عنوان یک نخبه هوافضا نام برده‌اند.

• دارای مدال برنز 2015 دیپلم افتخار کرواسی زاگرب هوافضا (2015)
• دارای مدال برنز بین المللی 2011 دیپلم افتخار لهستان-ورشو هوافضا (2011)
• دارای مدال نقره بین المللی 2009 دیپلم افتخار بلژیک-بروکسل هوافضا (2009)
• دارای مدال برنز بین المللی اختراعات رشته هوافضا سال ۲۰۱۱ در کشور لهسان (1390)
• دارای مدال برنز بین المللی اختراعات رشته هوافضا سال ۲۰۱۱ در کشور کرواسی (1390)
• دارای مدال برنز بین المللی اختراعات رشته هوافضا سال ۲۰۱۰ از کشور کره جنوبی (1389)

علم در خدمت میهن: کنش‌های نمادین یک نخبه

اکبری لایق صرفاً یک مخترع در آزمایشگاه نیست؛ او کار خود را بخشی از یک رسالت بزرگ‌تر در «جنگ نرم» علیه دشمنان تعریف می‌کند. او با لحنی حماسی اعلام کرده که مدال جهانی خود را از دست نخبگان آمریکایی و اسرائیلی «ربوده» تا شکست دشمن را در این عرصه به اثبات برساند.

اوج این رویکرد میهن‌پرستانه در اقدامات نمادین او دیده می‌شود:

اهدای مدال به سردار قاسم سلیمانی

او یکی از مدال‌های جهانی خود را به سردار سلیمانی تقدیم کرد تا به گفته خودش، پیروزی در جبهه جنگ نرم را به نمایش بگذارد.

تقدیم پهپاد به شهدای گمنام

او «پهپاد دریاپیما» را به شهدای گمنام کشور تقدیم نمود.

سپردن مدال‌ها به آستان قدس رضوی

چندین مدال جهانی او، از جمله مدالی که از سوی سردار سلیمانی به وی بازگردانده شده بود و مدال‌هایی که پیشتر به رهبر انقلاب اهدا شده بود، به موزه آستان قدس رضوی سپرده شد.

او همچنین با رد پیشنهادهای خارجی برای خروج از کشور و این جمله که «هیچ وقت از خط مقام معظم رهبری و شهدا جدا نمی‌شوم»، بر تعهد خود به ایران تأکید کرده است.

چهره‌ای قابل ستایش

حسن اکبری لایق بدون شک یکی از چهره‌های خبرساز و پیچیده در عرصه علم و فناوری ایران است. از یک سو، او مخترعی جوان و میهن‌پرست با کارنامه‌ای پربار از اختراعات و افتخارات جهانی است که دستاوردهایش را وقف امنیت و سربلندی کشور کرده است. از سوی دیگر، او شخصیتی است که فعالیت‌هایش با پرسش‌ها و بحث‌های جدی در برخی محافل مواجه شده است.