برای بسیاری از کودکان دهه شصت و هفتاد، غروب‌های جمعه با دلهره‌ای عجیب همراه بود؛ دلهره‌ای از زیرزمینی اسرارآمیز که موجودی دوست‌داشتنی اما ترسناک به نام «سمندون» را در خود جای داده بود. این شخصیت، با چهره‌ای خاص و گریم به یادماندنی، بخشی جدایی‌ناپذیر از خاطرات کودکی نسلی شد که با او هم خندیدند و هم ترسیدند. در پس این گریم سنگین، هنرمندی به نام رشید اصلانی قرار داشت که با هنر خود، این کاراکتر فانتزی را جاودانه کرد.
مشخصات شخصی
- نام اصلی: منوچهر اصلانی
- نام هنری: رشید اصلانی
- تاریخ تولد: ۱۳۱۰ خورشیدی
- محل تولد: تهران
- تاریخ درگذشت: ۲۹ مرداد ۱۳۸۱ (در سن ۷۱ سالگی)
- محل درگذشت: سرعین، استان اردبیل
- علت درگذشت: سکته مغزی
- لقب: آقا کوچولوی جهان
- سال‌های فعالیت: ۱۳۳۰ تا ۱۳۷۸
زندگی شخصی و حرفه‌ای
منوچهر اصلانی که با نام هنری رشید اصلانی شناخته می‌شود، در سال ۱۳۱۰ در تهران متولد شد. او فعالیت هنری خود را از سن هفده سالگی با ورود به تئاتر دهقان آغاز کرد و بیشتر در نمایش‌های کمدی به ایفای نقش می‌پرداخت. پس از آن، فعالیت خود را در تئاترهای دیگری همچون فردوسی و جامعه باربد ادامه داد. اصلانی علاوه بر بازیگری، در زمینه آکروبات نیز فعال بود و گفته می‌شود به مدت هشت سال در کشورهایی مانند چین، ژاپن و سنگاپور در این رشته فعالیت می‌کرد. او همچنین برای مدتی به ورزش زیبایی اندام روی آورد و به دلیل ویژگی‌های خاص جسمانی‌اش، از سوی مطبوعات ورزشی آن زمان لقب «آقا کوچولوی جهان» را دریافت کرد. در مورد وضعیت ازدواج و همسر رشید اصلانی اطلاعات دقیقی در دسترس نیست.
نخستین تجربه سینمایی او به فیلم «خواب‌های طلایی» به کارگردانی معزالدین فکری در سال ۱۳۳۰ بازمی‌گردد. او علاوه بر سینما، در فیلم‌های تبلیغاتی بسیاری نیز حضور داشت. با وجود حضور در آثار کارگردانان بزرگی چون علی حاتمی، محسن مخملباف و داریوش مهرجویی, فعالیت تلویزیونی او بسیار محدود بود.
نقش ماندگار «سمندون»
شهرت اصلی رشید اصلانی به سریال «سمندون» به نویسندگی و کارگردانی ناصر هاشمی بازمی‌گردد که در سال ۱۳۷۳ تولید و در سال ۱۳۷۴ از تلویزیون پخش شد. این سریال باعث شد تا نام او بر سر زبان‌ها بیفتد. داستان سریال درباره یک بچه غول ۲۰۰۰ ساله بود که در زیرزمین خانه‌ای قدیمی زندگی می‌کرد. این مجموعه تلویزیونی اگرچه برای نوجوانان ساخته شده بود، اما به دلیل داشتن صحنه‌هایی که ژانر وحشت را القا می‌کرد، با انتقاداتی روبرو شد و همین امر مانع از ادامه ساخت آن شد.
ناصر هاشمی، کارگردان سریال، درباره انتخاب اصلانی برای این نقش روایت جالبی دارد. او تعریف می‌کند که در آن زمان اصلانی ۶۵ سال داشت و چهره‌اش بدون گریم، خشن‌تر به نظر می‌رسید. هاشمی که برای این نقش به دنبال فردی کوتاه‌قد بود، نمی‌دانست چگونه این موضوع را با او مطرح کند، اما خود اصلانی پیش‌دستی کرده و می‌گوید: “دنبال کوتوله می‌گردی؟ من کوتوله‌ام” و تأکید می‌کند که با دیگر افراد کوتاه‌قد متفاوت است.
چهره‌پردازی این شخصیت به‌یادماندنی بر عهده جلال‌الدین معیریان بود که با طراحی یک گریم خاص، چهره اصلانی را شیرین و جذاب کرد. از آنجایی که اصلانی طاس بود، برای این نقش از موی مصنوعی استفاده شد. در نهایت، شخصیت سمندون با ظاهر عجیب و ترسناکش به کابوس کودکان دهه شصت تبدیل شد، اما همزمان به یکی از ماندگارترین کاراکترهای تلویزیونی ایران بدل گشت.
درگذشت
رشید اصلانی در تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۸۱ در حالی که ۷۱ سال داشت، به دلیل سکته مغزی در شهر سرعین درگذشت. پیکر او در قطعه ۲۰۹، ردیف ۳۳، شماره ۲۲ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
کارنامه هنری
| نوع اثر | عنوان | سال |
|---|---|---|
| مجموعه تلویزیونی | فراموش‌خانه | ۱۳۷۰ |
| سمندون | ۱۳۷۴ | |
| سینمایی | عشق طاهر | ۱۳۷۸ |
| طالع سعد | ۱۳۷۴ | |
| ماه پیشونی | ۱۳۷۴ | |
| من زمین را دوست دارم | ۱۳۷۲ | |
| حسنک | ۱۳۷۰ | |
| دلشدگان | ۱۳۷۰ | |
| دیگه چه خبر!؟ | ۱۳۷۰ | |
| سیرک بزرگ | ۱۳۷۰ | |
| شقایق | ۱۳۷۰ | |
| دو فیلم با یک بلیت | ۱۳۶۹ | |
| رنو تهران – ۲۹ | ۱۳۶۹ | |
| رانده شده | ۱۳۶۸ | |
| هامون | ۱۳۶۸ | |
| سوته‌دلان | ۱۳۵۶ | |
| آخرین هوس | ۱۳۳۹ | |
| یکی بود یکی نبود | ۱۳۳۸ | |
| خواب‌های طلایی | ۱۳۳۰ |
ویدئوهایی از زنده یاد رشید اصلانی
……
……
……
