در سال‌های اخیر، شاهد ظهور فزاینده رئالیتی‌شوها در فضای آنلاین بوده‌ایم که با استقبال گسترده‌ای، به‌ویژه از سوی نسل جوان ایرانی، مواجه شده‌اند. این برنامه‌ها که اغلب خارج از مرزهای ایران و بدون محدودیت‌های مرسوم تولید می‌شوند، به موضوعاتی می‌پردازند که در رسانه‌های داخلی کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود، از جمله مد، فشن و روابط اجتماعی. در این میان، رئالیتی‌شو «زن روز» با اجرای مهناز افشار، جدیدترین نمونه‌ای است که با حواشی و جنجال‌های فراوان، توجه افکار عمومی را به خود جلب کرده است.
«زن روز» در یک نگاه
«زن روز» یک مسابقه در حوزه مد و فشن است که مهناز افشار، بازیگر سرشناس ایرانی، به عنوان مجری آن معرفی شده است. این برنامه در یک ویلای مجلل در استانبول ترکیه فیلمبرداری می‌شود و قرار است به زودی در پلتفرم یوتیوب منتشر شود.
داوران و فرمت برنامه
داوران این مسابقه شامل مارال صفری (مشاور مد و طراح لباس)، شیرین مقدم (فشن بلاگر و استایلیست) و پدرام علیزاده (کارشناس زیبایی و گوینده تلویزیون) هستند. فرمت «زن روز» شباهت زیادی به مسابقه ترکیه‌ای «Doya Doya Moda» دارد.
در هر قسمت از مسابقه، شرکت‌کنندگان باید با توجه به یک موضوع از پیش تعیین‌شده، لباس مناسب را انتخاب کرده و ظاهر خود را برای قضاوت داوران آماده کنند. چالش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خرید لباس در مدت‌زمان محدود
- آماده‌سازی برای مهمانی
- تطبیق با تم‌های خاص
علاوه بر ظاهر شرکت‌کنندگان، مواردی مانند خلاقیت، اعتمادبه‌نفس، هماهنگی استایل، شخصیت و حتی نحوه راه‌رفتن و صحبت‌کردن آن‌ها نیز در امتیازات داوران تأثیرگذار است. در پایان هر دور، برنده هفته مشخص شده و یکی از شرکت‌کنندگان با رأی داوران حذف می‌شود. وبسایت مسابقه «زن روز» نیز اعلام کرده که این برنامه علاوه بر سرگرمی، نکات مهمی درباره مد و استایل شخصی را آموزش می‌دهد.
بازگشت جنجالی مهناز افشار
حضور مهناز افشار در این برنامه، پس از مهاجرت از ایران و فعالیت‌های او به عنوان کنشگر سیاسی و داور در برنامه «Persia’s Got Talent»، بازگشتی بحث‌برانگیز برای او محسوب می‌شود.
افشار که در کنار حمید فرخ‌نژاد از مشهورترین بازیگران مهاجرت‌کرده ایرانی است و اظهارنظرهای سیاسی صریح او و فرخ‌نژاد همواره سوژه داغ رسانه‌ها و فضای مجازی بوده است. او پس از شش سال دوری از صحنه، با «زن روز» وارد عرصه برنامه‌سازی شده است. افشار درباره این پروژه گفته است: «این برنامه به من فرصت می‌دهد تا با هنرمندان، کارشناسان و فعالان عرصه‌های مختلف همکاری کنم و به زبانی ساده و مؤثر پیام‌هایی را به مخاطب عرضه نمایم».
ارتباط «زن روز» با «عشق ابدی»
یکی از نکات مهم درباره «زن روز»، ارتباط آن با رئالیتی‌شو «عشق ابدی» است که پیش از این نیز جنجال‌های زیادی به پا کرده بود. شرکت تولیدکننده «زن روز» همان کمپانی سازنده «عشق ابدی» است. مهناز افشار نیز پس از پرستو صالحی، دومین بازیگر ایرانی است که با این گروه همکاری می‌کند. «زن روز» به وضوح به عنوان «جانشین» یا «جایگزین» «عشق ابدی» معرفی شده است که نشان‌دهنده یک استراتژی عمدی برای انتقال مخاطبان از یک برنامه به برنامه دیگر و حفظ بازار است.
«عشق ابدی» با وجود کیفیت ساخت پایین و محتوای خارج از استانداردهای حرفه‌ای، از استقبال گسترده‌ای برخوردار شد و درآمد میلیون دلاری برای کمپانی سازنده در یوتیوب به همراه داشت. این موفقیت، زنگ هشداری برای منتقدان هنری و مسئولان فرهنگی کشور بود. این برنامه‌ها که با فعالیت «بدون خطوط قرمز محتوایی» مشخص می‌شوند ، خلاء موجود در زمینه برنامه‌سازی داخلی را پر می‌کنند.
پیش‌بینی‌ها و واکنش‌های عمومی
با توجه به ارتباط قوی «زن روز» با «عشق ابدی»، پیش‌بینی می‌شود که «زن روز» نیز با واکنش گسترده مخاطبان جوان ایرانی مواجه شود. تیزرهای منتشرشده از «زن روز» نیز نوید یک اثر پر سر و صدا را می‌دهند. شایعاتی نیز وجود دارد که «زن روز» ممکن است راه «عشق ابدی» را ادامه دهد و بار دیگر توجه افکار عمومی را به خود جلب کند. ویدئوهای این برنامه نیز، همانند «عشق ابدی»، به سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست خواهند شد.
با این حال، این ارتباط مستقیم با «عشق ابدی» می‌تواند بار سنگینی برای اعتبار «زن روز» باشد. درک عمومی از «عشق ابدی» به عنوان برنامه‌ای «خارج از هر استاندارد و چارچوب» و «ماقبل نقد» از نظر کیفیت، منجر به این انتظار می‌شود که «زن روز» نیز از کیفیت مشابه پایینی برخوردار بوده و احتمالاً «مبتذل» باشد. این پیش‌داوری می‌تواند بینندگانی را که به دنبال محتوای ظریف‌تر یا از نظر فرهنگی حساس‌تر هستند، دلسرد کند.
نقد و تحلیل
ظهور و موفقیت رئالیتی‌شوهایی مانند «عشق ابدی» و «زن روز» نشان‌دهنده تغییراتی در ذائقه مخاطبان ایرانی، به‌ویژه نسل جوان، است. این برنامه‌ها با تمرکز بر موضوعاتی که در رسانه‌های رسمی کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود، توانسته‌اند جایگاه خود را در فضای آنلاین پیدا کنند. با این حال، کیفیت فنی و محتوایی این برنامه‌ها همواره مورد بحث بوده است.
در حالی که تهیه‌کنندگان این برنامه‌ها بر جذب مخاطب و درآمدزایی تمرکز دارند، منتقدان نگرانی‌هایی را در مورد کیفیت، پیامدهای فرهنگی و ابتذال احتمالی این نوع تولیدات مطرح می‌کنند. این برنامه‌ها بدون خطوط قرمز محتوایی، مرزها را جابجا می‌کنند و بر وایرال شدن و تعامل، تا معیارهای کیفیت سنتی، تمرکز دارند. این وضعیت، چالش جدیدی را برای مسئولان فرهنگی و هنرمندان داخلی ایجاد می‌کند که چگونه می‌توانند با این پدیده نوظهور رقابت کنند و نیازهای مخاطبان را با حفظ استانداردهای کیفی برآورده سازند.
