خانواده لاریجانی یکی از خانوادههای شناختهشده در عرصه سیاسی ایران به شمار میروند. فرزندان میرزا هاشم آملی، از مراجع تقلید شیعه، در دهههای گذشته مناصب عالی سیاسی، قضایی و امنیتی را در جمهوری اسلامی ایران بر عهده داشتهاند. این خانواده با ترکیبی از تحصیلات حوزوی و دانشگاهی در صحنه سیاسی کشور حضور داشتهاند.
در مرداد ۱۴۰۴ حضرت آیت الله خامنه ای،رهبر معظم انقلاب، در حکمی علی لاریجانی را به عنوان نماینده رهبری در شورایعالی امنیت ملی منصوب کردند. به همین دلیل سری به خاندان پرنفوذ لاریجانی در سیاست ایران زدهایم.
ریشه خانوادگی و پدر
خاندان لاریجانی اصالتاً اهل روستای “پردمه” لاریجان در هفتاد کیلومتری شهر آمل هستند. پدر آنها، میرزا هاشم آملی، از مراجع تقلید شیعه و از شاگردان میرزای نائینی بود که سالها در نجف اقامت داشت. در میان شاگردان وی چهرههایی چون ناصر مکارم شیرازی، عبدالله جوادی آملی، حسن حسنزاده آملی و محمد یزدی دیده میشوند. پدربزرگ مادری برادران لاریجانی، محسن اشرفی، از چهرههای شناختهشده بهشهر بود. عبدالله جوادی آملی از بستگان مادری و احمد توکلی، همسر دخترخاله آنهاست.
پسران میرزا هاشم آملی
محمدجواد لاریجانی
محمدجواد لاریجانی، متولد ۱۳۳۰ در نجف، بزرگترین فرزند خانواده است. او تحصیلات خود را در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد و در دوره دانشجویی با لباس روحانیت در دانشگاه حاضر میشد. وی برای ادامه تحصیل به دانشگاه برکلی در کالیفرنیا رفت. محمدجواد لاریجانی مؤسس “مرکز تحقیقات نظری فیزیک و ریاضیات” و “مرکز پژوهشهای مجلس” بوده است. او در سمتهایی چون قائممقام وزارت امور خارجه، نماینده مجلس در دورههای چهارم و پنجم، و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه فعالیت داشته است.
فاضل لاریجانی
فاضل لاریجانی، متولد سال ۱۳۳۲، نسبت به سایر برادرانش تجربه کمتری در مسائل سیاسی دارد. او دارای مدرک کارشناسی ارشد فیزیک از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی است. از جمله سوابق او میتوان به رایزنی فرهنگی ایران در کانادا، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی و ریاست دانشگاه آزاد اسلامی واحد آمل اشاره کرد. در بهمن ۱۳۹۱، محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت، با پخش نواری ویدیویی در مجلس، ادعاهایی در خصوص درخواست رانت اقتصادی از سوی فاضل لاریجانی مطرح کرد.
علی لاریجانی
علی لاریجانی، متولد خرداد ۱۳۳۶ در نجف، از چهرههای سیاسی شناختهشده ایران است. وی پس از دریافت کارشناسی علوم کامپیوتر از دانشگاه صنعتی شریف، به توصیه مرتضی مطهری، رشته خود را تغییر داد و دکترای فلسفه را از دانشگاه تهران اخذ کرد. او که داماد مرتضی مطهری است، در مناصب مختلفی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ریاست سازمان صدا و سیما به مدت نزدیک به ۱۱ سال، دبیری شورای عالی امنیت ملی و ریاست مجلس شورای اسلامی در دورههای هشتم، نهم و دهم فعالیت کرده است.
فرزندان علی لاریجانی: او دارای چهار فرزند، دو پسر و دو دختر، به نامهای فاطمه، سارا، محمدرضا و مرتضی است. یکی از پسران او طلبه و دیگری فارغالتحصیل دانشگاه علم و صنعت است.
- دخترش، فاطمه لاریجانی، دانشآموخته رشته پزشکی از دانشگاه تهران است و برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت.
- دختر دیگر او، سارا لاریجانی، فارغالتحصیل رشته مهندسی عمران از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی است.
صادق آملی لاریجانی
صادق لاریجانی، متولد اسفند ۱۳۳۹ در نجف، چهارمین فرزند خانواده است. او داماد آیتالله وحید خراسانی است. وی تحصیلات حوزوی خود را در قم و نزد اساتیدی چون پدرش و حسین وحید خراسانی گذراند. صادق لاریجانی پیش از این عضو فقهای شورای نگهبان بود و به مدت ده سال (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۷) ریاست قوه قضائیه را بر عهده داشت. پس از آن به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. وی همچنین از اعضای مجلس خبرگان رهبری از استان مازندران بود که در انتخابات دوره ششم در سال ۱۴۰۲ موفق به انتخاب مجدد نشد.
باقر لاریجانی
باقر لاریجانی، متولد اردیبهشت ۱۳۴۰، کوچکترین برادر و تنها فرد متولد ایران در میان برادران است. او پزشک و فوق تخصص بیماریهای غدد درونریز و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران است. باقر لاریجانی داماد آیتالله حسنزاده آملی است. او در سمتهایی چون ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران، معاونت آموزشی وزارت بهداشت و قائم مقامی رئیس دانشگاه آزاد در حوزه علوم پزشکی فعالیت کرده است. وی در سال ۱۳۹۶ به همراه خانواده اقامت دائم کانادا را دریافت کرد اما به دلیل عدم حضور کافی در این کشور، در سال ۱۴۰۲ با حکم اخراج مواجه شد.
سایر اعضای خانواده
شبکه خویشاوندی خانواده لاریجانی از طریق ازدواج با دیگر خانوادههای سرشناس گسترش یافته است:
- سیدمصطفی محقق داماد: او با تنها خواهر برادران لاریجانی ازدواج کرده و داماد خانواده محسوب میشود. وی سوابقی چون عضویت در شورای عالی قضایی و ریاست سازمان بازرسی کل کشور را داشته است.
- مرتضی مطهری: علی لاریجانی با فریده مطهری، دختر مرتضی مطهری، ازدواج کرده است.
- آیتالله وحید خراسانی: صادق لاریجانی داماد این مرجع تقلید است.
- آیتالله حسنزاده آملی: باقر لاریجانی با دختر ایشان ازدواج کرده است.
این پیوندها، خانواده لاریجانی را به یکی از خانوادههای با نفوذ در ساختار سیاسی ایران تبدیل کرده است. البته که صحبتهای فراوانی در مورد سبک زندگی دیگر اعضای خانواده لاریجانی همچون سارا و طهورا لاریجانی ذکر میشود ولی نمیتوان به طور قطع و یقین در مورد اینگونه صحبتها در شبکه های اجتماعی اظهار نظر کرد.