فرزانه سادات معصومیان، یکی از چهره‌های برجسته و صداهای ماندگار رادیو و تلویزیون ایران، نامی آشنا برای مخاطبانی بود که سال‌ها با صدای گرم و اجرای توانمند او زندگی کردند. او نه تنها یک گوینده خبر و مجری رادیو بود، بلکه به عنوان مدرسی برجسته در زمینه «فن بیان»، نسلی از گویندگان و سخنوران را تربیت کرد. زندگی حرفه‌ای پربار او که بیش از ۲۵ سال به طول انجامید، با مرگ نابهنگامش بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در اوج همه‌گیری، جامعه رسانه‌ای ایران را در شوک و اندوه فرو برد.
زندگی شخصی، تحصیلات و خانواده
فرزانه معصومیان در سال ۱۳۴۸ شمسی در تهران به دنیا آمد. او در خانواده‌ای تحصیل‌کرده، مذهبی و با سابقه در امور دولتی رشد کرد. علاقه او به سخنوری ریشه در کودکی‌اش داشت؛ او خود را “سخنور قابلی” می‌دانست و از صحبت کردن در جمع لذت می‌برد. والدینش، که او آن‌ها را “بهترین مشوقان زندگی” خود می‌نامید، نقش اساسی در ورود او به این عرصه داشتند. متأسفانه، پدرش سال‌ها پیش و مادرش نیز مدتی بعد، هر دو پیش از درگذشت فرزانه، از دنیا رفته بودند.
پدر او، سیدعباس معصومیان، چهره‌ای شناخته‌شده در توسعه زیرساخت‌های ایران بود. او به عنوان معاون سابق وزیر راه و ترابری، هم‌دوره شهید مصطفی چمران و طراح اصلی اتوبان شهید چمران تهران، خدمت کرده بود. این پیشینه خانوادگی، نشان‌دهنده ریشه‌های عمیق او در خدمت به کشور بود.
فرزانه معصومیان در مسیر آکادمیک نیز بسیار موفق بود. او دارای مدرک کارشناسی الهیات و فقه و همچنین کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی بود. این ترکیب منحصربه‌فرد از تحصیلات، به او درک عمیقی از ارتباطات انسانی بخشیده بود که در حرفه گویندگی و تدریس به وضوح مشهود بود.
وضعیت تأهل و فرزندان
زندگی شخصی فرزانه معصومیان همواره دور از هیاهوی رسانه‌ای نگه داشته شده بود. هیچ اطلاعات رسمی و تأیید شده‌ای درباره همسر یا فرزندان او در دسترس نیست. با این حال، برخی شایعات و نظرات غیررسمی در فضای مجازی به ازدواج او با آقای بابایی (از گویندگان رادیو) و داشتن یک دختر اشاره دارند، اما این موارد هرگز به صورت رسمی تأیید نشدند.
سوابق کاری و حرفه‌ای: صدایی در رادیو و تلویزیون
فعالیت حرفه‌ای معصومیان در سال ۱۳۷۲ و پس از پاسخ به فراخوان مجله سروش برای گویندگی رادیو آغاز شد. او در سال ۱۳۷۳ به طور رسمی همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و نخستین فعالیت‌هایش در شبکه پیام بود. صدای رسا و فن بیان قوی او به سرعت مورد توجه قرار گرفت و دامنه فعالیت‌هایش گسترش یافت.
او در طول بیش از دو دهه فعالیت، در شبکه‌های رادیویی متعددی از جمله رادیو جوان، رادیو ایران، رادیو پیام، رادیو فرهنگ، شبکه قرآن و شبکه سلامت به اجرای برنامه و گویندگی خبر پرداخت. او درباره عشق خود به این رسانه گفته بود: “رادیو تنها رسانه گرم و ماندنی است؛ حتی اگر بیشتر از این هم پیشرفت کنیم، رادیو جایگاه خودش را دارد.”
علاوه بر رادیو، معصومیان در تلویزیون نیز حضور فعالی داشت و اجرای برنامه‌های مختلفی را بر عهده گرفت، از جمله:
- گزارش هفتگی
- مرزهای سیاست
- سپهر سیاست
- سینما ماورا
- بررسی مطبوعات
- رسانه‌های شبکه خبر
- نگاه دو
- فعالیت در شبکه ایران‌کالا
مدرس برجسته فن بیان و میراث آموزشی
یکی از وجوه درخشان اما کمتر دیده‌شده زندگی فرزانه معصومیان، فعالیت گسترده او در حوزه آموزش بود. او که از سال ۱۳۷۵ تدریس را با تنها دو هنرجو آغاز کرده بود، به یکی از مدرسان برجسته فن بیان و سخنوری در ایران تبدیل شد.
او به عنوان مدرس سخنوری در دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه امیرکبیر فعالیت می‌کرد و همچنین طراح و مدرس فن بیان در دانشکده خبر بود. معصومیان دوره‌های تخصصی متعددی را برای گروه‌های مختلف برگزار کرد، از جمله آموزش گزارشگران هواشناسی ۳۱ استان کشور، اپراتورهای اورژانس تهران، گویندگان بانک‌ها و اپراتورهای شماره ۱۱۸.
او همچنین به مدت ۲۰ سال به عنوان دبیر و مدیر آموزشگاه در وزارت آموزش و پرورش خدمت کرد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای او، تدوین اولین آیین‌نامه گویندگی در برنامه‌های صدا و سیما پس از انقلاب اسلامی بود که استانداردهای این حرفه را ارتقا داد.
افتخارات
تعهد و تخصص فرزانه معصومیان بارها مورد تقدیر قرار گرفت. او سه بار به عنوان گوینده برتر زن در جشنواره خبر و برنامه‌های سیاسی صدا و سیما انتخاب شد. علاوه بر این، او عضویت در انجمن زنان دانشمند جهان اسلام را نیز در کارنامه خود داشت.
علت فوت: نبرد با کووید-۱۹
در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ و در بحبوحه موج سهمگین همه‌گیری کرونا، فرزانه معصومیان به این ویروس مبتلا شد. ماجرای بیماری او بسیار تلخ و ناگهانی بود. به گفته همکارانش، او پس از بروز علائمی مانند سرفه شدید، تست PCR داد اما نتیجه تست اولیه منفی اعلام شد.
با وجود منفی بودن تست، علائم او به سرعت شدت گرفت و تنها یک روز پس از تست، به دلیل وخامت حال در بیمارستان زرافشان بستری شد. ویروس کووید-۱۹ به شدت ریه، کلیه و کبد او را درگیر کرده بود. متأسفانه، تلاش‌های کادر درمان بی‌نتیجه ماند و فرزانه معصومیان پس از رفتن به کما، در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ (۳ اوت ۲۰۲۱) در سن ۵۲ سالگی درگذشت.
نکته تکان‌دهنده اینجاست که خود معصومیان پیش از ابتلا، نسبت به خطرات کرونا برای گویندگان هشدار داده بود. او در مصاحبه‌ای گفته بود: “کرونا خیلی مهم است، سلامت هنرمندان و گویندگان رادیو در خطر است، چرا که از میکروفونی که ما نزدیکش هستیم، ۲۰ نفر استفاده می‌کنند.”
پیکر این هنرمند و مدرس برجسته، دو روز پس از درگذشت، در ۱۴ مرداد ۱۴۰۰، با توجه به محدودیت‌های شدید کرونایی و بدون حضور گسترده همکاران و دوستدارانش، در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. مرگ او یادآور خطراتی بود که فعالان رسانه در دوران همه‌گیری با آن مواجه بودند و میراثی گران‌بها از آموزش و تعهد به صدای مردم از خود به جای گذاشت.
