لیست برندگان جایزه صلح نوبل در طول تاریخ

برندگان جایزه صلح نوبل در طول تاریخ

جایزه صلح نوبل، یکی از معتبرترین افتخارات جهانی، از سال ۱۹۰۱ به افرادی و سازمان‌هایی اهدا می‌شود که برای ساختن دنیایی بهتر و صلح‌آمیزتر تلاش کرده‌اند. این جایزه که تاکنون به بیش از ۱۴۰ برنده تعلق گرفته است، نه تنها از فعالان حقوق بشر و رهبران سیاسی تقدیر می‌کند، بلکه الهام‌بخش نسل‌ها برای دنبال کردن آرمان‌های صلح، کاهش درگیری‌ها و ترویج برادری میان ملت‌ها بوده است.

در ادامه، لیست کامل برندگان این جایزه ارزشمند از جدیدترین دوره تا اولین سال ارائه شده است.

فهرست کامل برندگان جایزه صلح نوبل

سال برنده(ها) کشور/سازمان فعالیت اصلی/دلیل
۲۰۲۵ ماریا کورینا ماچادو ونزوئلا کار خستگی‌ناپذیر برای ترویج حقوق دموکراتیک مردم ونزوئلا و مبارزه برای دستیابی به انتقال عادلانه و صلح‌آمیز از دیکتاتوری به دموکراسی
۲۰۲۴ نیهون هیدانکیو ژاپن تلاش برای دستیابی به جهانی عاری از سلاح‌های هسته‌ای و نشان دادن از طریق شهادت شاهدان که سلاح‌های هسته‌ای هرگز نباید دوباره استفاده شوند
۲۰۲۳ نرگس محمدی ایران مبارزه برای زنان در ایران و ترویج حقوق بشر و آزادی برای همه
۲۰۲۲ آلس بیالیاتسکی؛ مموریال؛ مرکز آزادی‌های مدنی بلاروس؛ روسیه؛ اوکراین نمایندگی جامعه مدنی در کشورهای خود، ترویج حق انتقاد از قدرت و حفاظت از حقوق اساسی شهروندان، مستندسازی جنایات جنگی، سوءاستفاده از حقوق بشر و سوءاستفاده از قدرت
۲۰۲۱ ماریا رسا؛ دمیتری موراتوف فیلیپین؛ روسیه تلاش برای حفاظت از آزادی بیان، که پیش‌شرط دموکراسی و صلح پایدار است.
۲۰۲۰ برنامه جهانی غذا سازمان ملل تلاش برای مبارزه با گرسنگی، کمک به بهبود شرایط صلح در مناطق درگیر درگیری و نیروی محرکه برای جلوگیری از استفاده از گرسنگی به عنوان سلاح جنگ.
۲۰۱۹ ابی احمد اتیوپی تلاش برای دستیابی به صلح و همکاری بین‌المللی، به ویژه ابتکار قاطع برای حل درگیری مرزی با اریتره همسایه.
۲۰۱۸ دنیس موک‌ویگه؛ نادیا مراد جمهوری دموکراتیک کنگو؛ عراق تلاش برای پایان استفاده از خشونت جنسی به عنوان سلاح جنگ و درگیری مسلحانه.
۲۰۱۷ کمپین بین‌المللی برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای سوئیس جلب توجه به عواقب بشردوستانه فاجعه‌بار استفاده از سلاح‌های هسته‌ای و تلاش پیشگامانه برای ممنوعیت مبتنی بر معاهده چنین سلاح‌هایی.
۲۰۱۶ خوان مانوئل سانتوس کلمبیا تلاش قاطع برای پایان جنگ داخلی بیش از ۵۰ ساله در کشور.
۲۰۱۵ هیئت چهارگانه گفتگوی ملی تونس تونس کمک قاطع به ساخت دموکراسی pluralistic در تونس پس از انقلاب یاسمین ۲۰۱۱.
۲۰۱۴ کیلاش ساتیارتی؛ ملاله یوسف‌زی هند؛ پاکستان مبارزه علیه سرکوب کودکان و جوانان و حق آموزش برای همه کودکان.
۲۰۱۳ سازمان منع سلاح‌های شیمیایی هلند تلاش‌های گسترده برای حذف سلاح‌های شیمیایی.
۲۰۱۲ اتحادیه اروپا اتحادیه اروپا کمک بیش از شش دهه به پیشرفت صلح و آشتی، دموکراسی و حقوق بشر در اروپا.
۲۰۱۱ الن جانسون سیرلیف؛ لیما گبووی؛ توکل کرمان لیبریا؛ لیبریا؛ یمن مبارزه غیرخشونت‌آمیز برای ایمنی زنان و حقوق کامل زنان در کار ساخت صلح.
۲۰۱۰ لیو شیائوبو چین مبارزه طولانی و غیرخشونت‌آمیز برای حقوق اساسی بشر در چین.
۲۰۰۹ باراک اوباما ایالات متحده تلاش‌های فوق‌العاده برای تقویت دیپلماسی بین‌المللی و همکاری بین مردم.
۲۰۰۸ مارتی آتیساری فنلاند تلاش‌های مهم در چندین قاره و بیش از سه دهه برای حل درگیری‌های بین‌المللی.
۲۰۰۷ هیئت بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی؛ ال گور سازمان ملل؛ ایالات متحده تلاش برای ساخت و انتشار دانش بیشتر در مورد تغییرات آب و هوایی انسان‌ساز و پایه‌گذاری اقدامات لازم برای مقابله با آن.
۲۰۰۶ محمد یونس؛ بانک گرامین بنگلادش؛ بنگلادش تلاش برای ایجاد توسعه اجتماعی و اقتصادی از پایین.
۲۰۰۵ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی؛ محمد البرادعی سازمان ملل؛ مصر تلاش برای جلوگیری از استفاده نظامی از انرژی هسته‌ای و اطمینان از استفاده ایمن از آن برای اهداف صلح‌آمیز.
۲۰۰۴ وانگاری موتا ماتایی کنیا کمک به توسعه پایدار، دموکراسی و صلح.
۲۰۰۳ شیرین عبادی ایران تلاش برای دموکراسی و حقوق بشر، با تمرکز بر حقوق زنان و کودکان.
۲۰۰۲ جیمی کارتر ایالات متحده تلاش خستگی‌ناپذیر دهه‌ها برای یافتن راه‌حل‌های صلح‌آمیز برای درگیری‌های بین‌المللی، پیشبرد دموکراسی و حقوق بشر، و توسعه اقتصادی و اجتماعی.
۲۰۰۱ سازمان ملل متحد؛ کوفی عنان سازمان ملل؛ غنا کار برای جهانی بهتر سازمان‌یافته و صلح‌آمیزتر.
۲۰۰۰ کیم دائه-جونگ کره جنوبی کار برای دموکراسی و حقوق بشر در کره جنوبی و آسیای شرقی، و صلح و آشتی با کره شمالی.
۱۹۹۹ پزشکان بدون مرز سوئیس شناخت کار بشردوستانه پیشگامانه در چندین قاره.
۱۹۹۸ جان هیوم؛ دیوید تریمبل ایرلند؛ بریتانیا تلاش برای یافتن راه‌حل صلح‌آمیز برای درگیری در ایرلند شمالی.
۱۹۹۷ کمپین بین‌المللی ممنوعیت مین‌های زمینی؛ جودی ویلیامز سوئیس؛ ایالات متحده کار برای ممنوعیت و پاکسازی مین‌های ضدپرسنل.
۱۹۹۶ کارلوس فیلیپه خیمنس بلو؛ خوزه راموس-هورتا تیمور شرقی؛ تیمور شرقی کار برای راه‌حل عادلانه و صلح‌آمیز درگیری در تیمور شرقی.
۱۹۹۵ جوزف روتبلات؛ کنفرانس‌های پگ‌واش در مورد علم و امور جهانی لهستان؛ کانادا تلاش برای کاهش نقش سلاح‌های هسته‌ای در سیاست بین‌المللی و حذف نهایی آن‌ها.
۱۹۹۴ یاسر عرفات؛ اسحاق رابین؛ شیمون پرز فلسطین؛ اسرائیل؛ اسرائیل تلاش برای ایجاد صلح در خاورمیانه.
۱۹۹۳ نلسون ماندلا؛ فردریک ویلم دو کلرک آفریقای جنوبی؛ آفریقای جنوبی کار برای پایان مسالمت‌آمیز رژیم آپارتاید و پایه‌گذاری آفریقای جنوبی دموکراتیک جدید.
۱۹۹۲ ریگوبرتا منچو گواتمالا مبارزه برای عدالت اجتماعی و آشتی قومی-فرهنگی مبتنی بر احترام به حقوق بومیان.
۱۹۹۱ آنگ سان سو چی میانمار مبارزه غیرخشونت‌آمیز برای دموکراسی و حقوق بشر.
۱۹۹۰ میخائیل گورباچف اتحاد جماهیر شوروی نقش رهبری در تغییرات رادیکال در روابط شرق-غرب.
۱۹۸۹ تنزین گیاتسو، دالایی لاما چهاردهم هند (متولد تبت) حمایت از راه‌حل‌های صلح‌آمیز مبتنی بر تحمل و احترام متقابل برای حفظ میراث تاریخی و فرهنگی مردمش.
۱۹۸۸ نیروهای حافظ صلح سازمان ملل سازمان ملل جلوگیری از درگیری‌های مسلحانه و ایجاد شرایط برای مذاکرات.
۱۹۸۷ اسکار آریاس کاستاریکا کار برای صلح پایدار در آمریکای مرکزی.
۱۹۸۶ الی ویزل ایالات متحده (متولد رومانی) پیام‌رسان به بشریت با پیام صلح، کفاره و کرامت.
۱۹۸۵ پزشکان بین‌المللی برای پیشگیری از جنگ هسته‌ای ایالات متحده انتشار اطلاعات معتبر و ایجاد آگاهی از عواقب فاجعه‌بار جنگ هسته‌ای.
۱۹۸۴ دزموند توتو آفریقای جنوبی نقش به عنوان رهبر متحدکننده در کمپین غیرخشونت‌آمیز برای حل مشکل آپارتاید.
۱۹۸۳ لخ والسا لهستان مبارزه غیرخشونت‌آمیز برای اتحادیه‌های کارگری آزاد و حقوق بشر در لهستان.
۱۹۸۲ آلوا میردال؛ آلفونسو گارسیا روبلس سوئد؛ مکزیک کار برای خلع سلاح و مناطق عاری از سلاح هسته‌ای.
۱۹۸۱ دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان سازمان ملل ترویج حقوق اساسی پناهندگان.
۱۹۸۰ آدولفو پرز اسکیویل آرژانتین منبع الهام برای مردم سرکوب‌شده، به ویژه در آمریکای لاتین.
۱۹۷۹ مادر ترزا هند کار برای کمک به انسان‌های رنج‌دیده.
۱۹۷۸ انور سادات؛ مناخم بگین مصر؛ اسرائیل مذاکره مشترک برای صلح بین مصر و اسرائیل در ۱۹۷۸.
۱۹۷۷ عفو بین‌الملل بریتانیا احترام جهانی به حقوق بشر.
۱۹۷۶ بتی ویلیامز؛ مایرد کوریگان بریتانیا؛ بریتانیا تلاش شجاعانه برای تاسیس جنبشی برای پایان درگیری خشونت‌آمیز در ایرلند شمالی.
۱۹۷۵ آندری ساخاروف اتحاد جماهیر شوروی مبارزه برای حقوق بشر در شوروی، خلع سلاح و همکاری بین ملت‌ها.
۱۹۷۴ شان مک‌براید؛ ایساکو ساتو ایرلند؛ ژاپن تلاش برای تضمین و توسعه حقوق بشر در سراسر جهان؛ کمک به ثبات در منطقه حاشیه اقیانوس آرام و امضای پیمان عدم اشاعه هسته‌ای.
۱۹۷۳ هنری کیسینجر؛ له دوک تو ایالات متحده؛ ویتنام شمالی مذاکره مشترک برای آتش‌بس در ویتنام در ۱۹۷۳.
۱۹۷۲ اعطا نشد
۱۹۷۱ ویلی برانت آلمان غربی هموار کردن راه برای گفتگوی معنادار بین شرق و غرب.
۱۹۷۰ نورمن ارنست بورلاگ ایالات متحده ایجاد امید مبتنی بر انقلاب سبز.
۱۹۶۹ سازمان بین‌المللی کار سازمان ملل ایجاد قوانین بین‌المللی برای تضمین 规范 کار در هر کشور.
۱۹۶۸ رنه کاسین فرانسه مبارزه برای تضمین حقوق بشر طبق اعلامیه سازمان ملل.
۱۹۶۷ اعطا نشد
۱۹۶۶ اعطا نشد
۱۹۶۵ صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) سازمان ملل تلاش برای افزایش همبستگی بین ملت‌ها و کاهش تفاوت بین کشورهای غنی و فقیر.
۱۹۶۴ مارتین لوتر کینگ جونیور ایالات متحده مبارزه غیرخشونت‌آمیز برای حقوق مدنی جمعیت آفریقایی-آمریکایی.
۱۹۶۳ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ؛ اتحادیه جوامع صلیب سرخ سوئیس ترویج اصول کنوانسیون ژنو و همکاری با سازمان ملل.
۱۹۶۲ لینوس پاولینگ ایالات متحده مبارزه علیه مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای بین شرق و غرب.
۱۹۶۱ داگ هامرشولد سوئد توسعه سازمان ملل به سازمانی موثر و سازنده برای تحقق اصول منشور سازمان ملل.
۱۹۶۰ آلبرت لوتولی آفریقای جنوبی مبارزه غیرخشونت‌آمیز علیه آپارتاید.
۱۹۵۹ فیلیپ نوئل-بیکر بریتانیا کمک طولانی به خلع سلاح و صلح.
۱۹۵۸ دومینیک پیر بلژیک تلاش برای کمک به پناهندگان برای ترک اردوگاه‌ها و بازگشت به زندگی آزاد و 尊 مند.
۱۹۵۷ لستر بولز پیرسون کانادا کمک کلیدی به استقرار نیروی اضطراری سازمان ملل پس از بحران سوئز.
۱۹۵۶ اعطا نشد
۱۹۵۵ اعطا نشد
۱۹۵۴ دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان سازمان ملل تلاش برای التیام زخم‌های جنگ با ارائه کمک و حفاظت از پناهندگان در سراسر جهان.
۱۹۵۳ جرج کاتلت مارشال جونیور ایالات متحده پیشنهاد و نظارت بر طرح بازسازی اقتصادی اروپا.
۱۹۵۲ آلبرت شوایتزر آلمان/فرانسه نوع‌دوستی، احترام به زندگی، و کار بشردوستانه خستگی‌ناپذیر برای زنده کردن ایده برادری بین انسان‌ها و ملت‌ها.
۱۹۵۱ لئون ژوها فرانسه اختصاص زندگی به مبارزه با جنگ از طریق ترویج عدالت اجتماعی و برادری بین انسان‌ها و ملت‌ها.
۱۹۵۰ رالف بانچ ایالات متحده کار به عنوان میانجی در فلسطین در ۱۹۴۸-۱۹۴۹.
۱۹۴۹ لرد بوید-اور بریتانیا تلاش مادام‌العمر برای غلبه بر گرسنگی و کمبود، که علت عمده درگیری‌های نظامی است.
۱۹۴۸ اعطا نشد (ادای احترام به مهاتما گاندی)
۱۹۴۷ کوئیکرها (شورای خدمات دوستان و کمیته خدمات دوستان آمریکایی) ایالات متحده و بریتانیا کار پیشگامانه در جنبش صلح بین‌المللی و تلاش دلسوزانه برای تسکین رنج انسانی و ترویج برادری بین ملت‌ها.
۱۹۴۶ امیلی گرین بالچ؛ جان رالی موت ایالات متحده؛ ایالات متحده کار مادام‌العمر برای صلح؛ کمک به ایجاد برادری مذهبی صلح‌طلب فراتر از مرزهای ملی.
۱۹۴۵ کوردل هال ایالات متحده کار خستگی‌ناپذیر برای درک بین‌المللی و نقش محوری در تاسیس سازمان ملل متحد.
۱۹۴۴ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ سوئیس کار بزرگ در زمان جنگ به نفع بشریت.
۱۹۴۳ اعطا نشد (جنگ جهانی دوم)
۱۹۴۲ اعطا نشد (جنگ جهانی دوم)
۱۹۴۱ اعطا نشد (جنگ جهانی دوم)
۱۹۴۰ اعطا نشد (جنگ جهانی دوم)
۱۹۳۹ اعطا نشد (جنگ جهانی دوم)
۱۹۳۸ دفتر بین‌المللی نانسن برای پناهندگان جامعه ملل ادامه کار فریدتیوف نانسن به نفع پناهندگان در سراسر اروپا.
۱۹۳۷ ویسکونت سسیل از چلوود بریتانیا تلاش خستگی‌ناپذیر در حمایت از جامعه ملل، خلع سلاح و صلح.
۱۹۳۶ کارلوس ساودرا لاماس آرژانتین نقش به عنوان پدر پیمان ضدجنگ آرژانتین ۱۹۳۳ و میانجی‌گری صلح بین پاراگوئه و بولیوی در ۱۹۳۵.
۱۹۳۵ کارل فون اوسیتسکی آلمان عشق سوزان به آزادی اندیشه و بیان و کمک ارزشمند به صلح.
۱۹۳۴ آرتور هندرسون بریتانیا مبارزه خستگی‌ناپذیر و تلاش شجاعانه به عنوان رئیس کنفرانس خلع سلاح جامعه ملل ۱۹۳۱-۳۴.
۱۹۳۳ سر نورمن آنجل بریتانیا افشای توهم جنگ و ارائه استدلال قانع‌کننده برای همکاری بین‌المللی و صلح.
۱۹۳۲ اعطا نشد
۱۹۳۱ جین آدامز؛ نیکلاس موری باتلر ایالات متحده؛ ایالات متحده تلاش خستگی‌ناپذیر برای احیای ایده صلح و زنده کردن روح صلح در ملت خود و کل بشریت.
۱۹۳۰ ناتان سودربلوم سوئد ترویج اتحاد مسیحی و ایجاد نگرش ذهنی لازم برای صلح بین ملت‌ها.
۱۹۲۹ فرانک بیلینگز کلوگ ایالات متحده نقش کلیدی در پیمان کلوگ-بریان.
۱۹۲۸ اعطا نشد
۱۹۲۷ فردیناند بویسون؛ لودویگ کوئیده فرانسه؛ آلمان کمک به ایجاد افکار عمومی در فرانسه و آلمان برای همکاری صلح‌آمیز بین‌المللی.
۱۹۲۶ آریستید بریان؛ گوستاو اشترزمان فرانسه؛ آلمان نقش کلیدی در پیمان لوکارنو.
۱۹۲۵ سر آستن چمبرلین؛ چارلز جی. داوز بریتانیا؛ ایالات متحده نقش کلیدی در پیمان لوکارنو؛ نقش کلیدی در طرح داوز.
۱۹۲۴ اعطا نشد
۱۹۲۳ اعطا نشد
۱۹۲۲ فریدتیوف نانسن نروژ نقش رهبری در بازگشت زندانیان جنگ، کار امدادی بین‌المللی و کمیسر عالی پناهندگان جامعه ملل.
۱۹۲۱ یالمار برانتینگ؛ کریستیان لانگه سوئد؛ نروژ کمک‌های مادام‌العمر به صلح و بین‌المللی‌گرایی سازمان‌یافته.
۱۹۲۰ لئون بورژوا فرانسه کمک طولانی به صلح و عدالت و نقش برجسته در تاسیس جامعه ملل.
۱۹۱۹ وودرو ویلسون ایالات متحده نقش به عنوان بنیانگذار جامعه ملل.
۱۹۱۸ اعطا نشد (جنگ جهانی اول)
۱۹۱۷ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ سوئیس تلاش برای مراقبت از سربازان زخمی، زندانیان جنگ و خانواده‌هایشان.
۱۹۱۶ اعطا نشد (جنگ جهانی اول)
۱۹۱۵ اعطا نشد (جنگ جهانی اول)
۱۹۱۴ اعطا نشد (جنگ جهانی اول)
۱۹۱۳ هنری لا فونتین بلژیک کمک بی‌نظیر به سازماندهی بین‌المللی‌گرایی صلح‌آمیز.
۱۹۱۲ الیو روت ایالات متحده بهبود درک بین کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی و آغاز توافق‌های داوری مهم.
۱۹۱۱ توبیاس آسر؛ آلفرد فرید هلند؛ اتریش-مجارستان بنیانگذار موسسه حقوق بین‌الملل، آغازگر کنفرانس‌های حقوق خصوصی بین‌المللی در لاهه، پیشگام در روابط حقوقی بین‌المللی؛ تلاش برای افشا و مبارزه با هرج و مرج در روابط بین‌المللی به عنوان علت اصلی جنگ.
۱۹۱۰ دفتر دائمی صلح بین‌المللی سوئیس پیوند بین جوامع صلح کشورها و کمک به سازماندهی تجمعات جهانی جنبش صلح.
۱۹۰۹ آگوست برنارت؛ پل هنری داستورنل دو کنستان بلژیک؛ فرانسه موقعیت برجسته در جنبش بین‌المللی صلح و داوری.
۱۹۰۸ کلاس پونتوس آرنولدسون؛ فردریک بایر سوئد؛ دانمارک کار طولانی برای صلح به عنوان سیاستمداران، رهبران جامعه صلح، سخنوران و نویسندگان.
۱۹۰۷ ارنستو تئودورو مونتا؛ لوئی رنو ایتالیا؛ فرانسه کار در مطبوعات و جلسات صلح برای درک بین فرانسه و ایتالیا؛ تاثیر قاطع بر کنفرانس‌های لاهه و ژنو.
۱۹۰۶ تئودور روزولت ایالات متحده نقش در پایان جنگ خونین بین ژاپن و روسیه.
۱۹۰۵ برتا فون زوتنر اتریش-مجارستان جسارت در مخالفت با وحشت‌های جنگ.
۱۹۰۴ موسسه حقوق بین‌الملل بلژیک تلاش برای توسعه روابط صلح‌آمیز بین ملت‌ها در حقوق عمومی و انسانی‌تر کردن قوانین جنگ.
۱۹۰۳ ویلیام رندال کریمر بریتانیا تلاش طولانی و فداکارانه در حمایت از ایده‌های صلح و داوری.
۱۹۰۲ الیه دوکومون؛ شارل آلبر گوبات سوئیس؛ سوئیس مدیریت خستگی‌ناپذیر و ماهرانه دفتر صلح برن؛ مدیریت عملی اتحادیه بین‌المجالس.
۱۹۰۱ هنری دونان؛ فردریک پاسی سوئیس؛ فرانسه تلاش‌های بشردوستانه برای کمک به سربازان زخمی و ایجاد درک بین‌المللی؛ کار مادام‌العمر برای کنفرانس‌های صلح بین‌المللی، دیپلماسی و داوری.

درباره جایزه صلح نوبل و روش انتخاب برنده

جایزه صلح نوبل بر اساس وصیت‌نامه آلفرد نوبل، شیمیدان و مخترع سوئدی، پایه‌گذاری شده است. این جایزه تنها جایزه نوبل است که توسط کمیته‌ای نروژی در اسلو اعطا می‌شود. طبق وصیت‌نامه نوبل، این جایزه به فرد یا سازمانی تعلق می‌گیرد که بیشترین یا بهترین کار را برای «ایجاد برادری میان ملت‌ها»، «انحلال یا کاهش نیروهای نظامی» و «برگزاری و ترویج همایش‌های صلح‌طلبانه» انجام داده باشد.

فرآیند انتخاب برنده توسط کمیته نروژی نوبل، که متشکل از پنج عضو منتخب پارلمان نروژ است، مدیریت می‌شود. هزاران نفر از جمله اعضای دولت‌ها، پارلمان‌ها، اساتید دانشگاه و برندگان قبلی می‌توانند نامزدهای خود را معرفی کنند. کمیته پس از بررسی‌های دقیق، برنده نهایی را در ماه اکتبر اعلام می‌کند و مراسم اهدای جایزه هر سال در تاریخ ۱۰ دسامبر، همزمان با سالگرد درگذشت آلفرد نوبل، در اسلو برگزار می‌شود.

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید

نظر خود را برای "تیرداد نامه" بنویسید