سید جواد هاشمی‌پور اصل، که با نام سید جواد هاشمی شناخته می‌شود، از بازیگران، کارگردانان و نویسندگان باسابقه ایرانی است. او که فعالیت هنری خود را از اواخر دهه ۱۳۵۰ در تئاتر آغاز کرد ، با حضور در آثار متعدد سینمایی و تلویزیونی به چهره‌ای شناخته‌شده برای مخاطبان تبدیل شد. هاشمی به ویژه برای ایفای نقش در فیلم‌های مرتبط با جنگ ایران و عراق شهرت دارد ، اما در سال‌های اخیر در زمینه کارگردانی و ساخت فیلم برای کودکان و نوجوانان نیز فعالیت گسترده‌ای داشته است.
مشخصات شخصی
- نام کامل: سید جواد هاشمی‌پور اصل
- تاریخ تولد: ۲۷ دی ۱۳۴۴
- محل تولد: تهران، محله نواب
- اصالت: تالش، استان گیلان
- تحصیلات: کارشناسی رشته کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران (فارغ‌التحصیل ۱۳۷۳)
- حرفه‌ها: بازیگر، کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده، معلم، مجری
زندگی شخصی و خانواده
سید جواد هاشمی در تهران و در خانواده‌ای با اصالت تالشی از اهالی گیلان متولد شد. دوگانگی در شخصیت حرفه‌ای او را می‌توان در پیشینه خانوادگی‌اش جستجو کرد. پدر وی پیش از انقلاب آهنگساز بود و برای خوانندگانی چون نعمت‌الله آغاسی موسیقی می‌ساخت و پس از انقلاب به عنوان وکیل دادگستری فعالیت می‌کرد، در حالی که مادرش یک روضه‌خوان مذهبی بود.
هاشمی با فرزانه (ربابه) پورحسینی، متولد ۱۳۴۸، ازدواج کرده است. حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های سید محسن (متولد ۱۳۷۰) و فاطمه‌سادات (متولد ۱۳۷۴) است. او همچنین دارای یک نوه به نام یاسین می‌باشد.
پدر و مادر او در دوران کودکی‌اش از یکدیگر جدا شدند. با وجود این و تک فرزند بودن، مادرش او را برای رفتن به جبهه تشویق می‌کرد.
گفته‌ها در برنامه «با ضیا»
پیشینه متضاد خانوادگی او پس از مصاحبه با علی ضیا در برنامه «با ضیا» مورد توجه عموم قرار گرفت. او در پاسخ به سوالی درباره تضاد عجیب شغل پدر و مادرش گفت:
«کنتراست با مادرم داره چون مادرم روضه خوان بوده و پدرم آهنگساز.»
او همچنین درباره جدایی والدینش و مخالفت پدر با رفتن او به جبهه صحبت کرد:
«پدر و مادرم از هم جدا شده بودند، مادرم من را به اصرار راهی جبهه کرد البته اصرار که نه تشویق، چون خودم هم خیلی دوست داشتم. امام پدرم حاضر بود یک BMW زیر پایم بگذارد که من نروم جبهه، البته پدرم هم دوست دارم او واقعا بزرگوار است.»
وی در ادامه به اعتقادات عمیق مذهبی مادرش و آرزوی او برای شهادتش اشاره کرد:
«مادرم آدم خیلی مذهبی بود… من همه زندگی ام را مدیون مادرم هستم، واقعا دوستش دارم، شما فکر کنید یک پسر بیشتر نداشت و آن را هل می داد به سمت جبهه! سرافکنده بود که شهید نشدم (خنده)، البته هنوز هم امیدوار است که مادر شهید شود.»
حضور در جبهه و حرفه معلمی
در سال ۱۳۶۴ و در سن ۲۰ سالگی، هاشمی به جبهه‌های جنگ ایران و عراق رفت. او در واحدهای تبلیغاتی، از جمله در گردان محمد رسول‌الله، خدمت کرد. نقش او تنها یک رزمنده نبود؛ به عنوان یک هنرمند، او کاروان‌های هنری را سرپرستی می‌کرد که با اجرای نمایش‌های کمدی و سرودهای حماسی در نزدیکی خط مقدم، به تقویت روحیه سربازان می‌پرداختند. این تجربه، هنر او را مستقیماً با ایدئولوژی «دفاع مقدس» پیوند زد و سنگ بنای شخصیت سینمایی آینده او را گذاشت. آشنایی او با رسول ملاقلی‌پور، کارگردان برجسته سینمای جنگ، نیز در همین دوران اتفاق افتاد.
در سال ۱۳۶۳ و در سن ۱۹ سالگی، هاشمی به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و به عنوان معلم مشغول به کار شد. او این حرفه را به مدت سه دهه تا سال ۱۳۹۲ ادامه داد و در این مدت مربی بسیاری از چهره‌های سرشناس آینده در رسانه و هنر ایران، از جمله احسان علیخانی، علی سلیمانی و محسن تنابنده بود. این شغل موازی، جایگاه او را به عنوان یک چهره آموزشی («آقا معلم») در افکار عمومی تثبیت کرد.
ورود به دنیای هنر
فعالیت هنری هاشمی در سال ۱۳۵۸ و در سن ۱۴ سالگی با ایفای نقش در یک تئاتر با مضامین مذهبی به نام «حج ابراهیم، حج عاشورا» آغاز شد. نخستین حضور سینمایی او در فیلم «پرواز در شب» (۱۳۶۵) به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور رقم خورد. او به تدریج به بازیگر اصلی سینمای جنگ ایران تبدیل شد و با ایفای نقش شهید در بیش از ۳۰ فیلم و سریال، لقب «شهید زنده سینمای ایران» را به خود اختصاص داد.
کارگردانی
فعالیت‌های کارگردانی سید جواد هاشمی تقریباً به طور انحصاری بر ژانر کودک و نوجوان متمرکز بوده است. پروژه‌های اصلی او شامل سه‌گانه «پیشونی سفید» (که با نام «اختاپوس» نیز شناخته می‌شود) (۱۳۹۰-۱۳۹۷)، «تورنادو» (۱۳۹۷) و «شهر گربه‌ها» (۱۳۹۸) است. او اغلب در این آثار همزمان نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده بوده است. فیلم «شهر گربه‌ها» به دلیل استفاده از رقص و موسیقی، مورد انتقاد شدید چهره‌های مذهبی و محافظه‌کار قرار گرفت و درخواست‌هایی برای توقف اکران آن مطرح شد. هاشمی در دفاع از فیلم خود، آن را اثری با مضامین ضدمهاجرت و ضداستکباری معرفی کرد.
حواشی
ماجرای سریال «زخم کاری»
در سال‌های اخیر، هاشمی با انتخاب نقش‌هایی که تصویر تثبیت‌شده او را به چالش می‌کشند، مسیر جدیدی را پیموده است. حضور کوتاه اما جنجالی او در سریال شبکه نمایش خانگی «زخم کاری» (۱۴۰۰-۱۴۰۳) که شامل صحنه‌ای نیمه‌برهنه در جکوزی بود، بحث‌های عمومی گسترده‌ای و طنزهایی را در شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت. این حرکت، نشان‌دهنده حرکت آگاهانه او به سمت پروژه‌های تجاری و جریان اصلی سینما بود که با برند تثبیت‌شده پیشین او اصطکاک ایجاد کرد. او در این باره گفته است:
«به مهدویان گفتم مشکل پیدا می‌کنیم مرا لخت نکن!… بچه‌های پلیس فتا می‌گویند در سه روز اول هشت میلیون ویو خورد.»
سایر حواشی
- مواضع سیاسی: او در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ به طور علنی از میرحسین موسوی حمایت کرد. اما سال‌ها بعد، این حمایت را ناشی از قرار گرفتن در «عمل انجام‌شده» دانست و اعلام کرد که گزینه‌های واقعی او چهره‌های اصول‌گرا مانند محمود احمدی‌نژاد بوده‌اند. ایفای نقش شخصیتی که برگرفته از محمود احمدی‌نژاد در فیلم «اخراجی‌ها ۳» بود، بر پیچیدگی تصویر سیاسی او افزود.
- دفاع از گلشیفته فراهانی: در یک مصاحبه پربازدید، او از گلشیفته فراهانی دفاع کرد و منتقدانی را که بر برهنگی او در آثار سینمایی تمرکز کرده بودند، افرادی «کثیف» و «لجن» خواند. این اظهارنظر به دلیل تضاد با تصویر مذهبی او، بازتاب گسترده‌ای داشت.
- تبلیغات کوروش کمپانی: مشارکت او در ویدیوهای تبلیغاتی شرکت «کوروش کمپانی» پیش از افشای کلاهبرداری این مجموعه، انتقادات زیادی را متوجه او ساخت.
آثار برجسته هنری
- سه‌گانه اخراجی‌ها (۱۳۸۵-۱۳۸۹): در مقام بازیگر، نقش سید مرتضی را در این سه‌گانه کمدی-جنگی پرفروش به کارگردانی مسعود ده‌نمکی ایفا کرد.
- مختارنامه (۱۳۸۳-۱۳۸۹): در این سریال تاریخی، نقش طبیان، سردار سپاه امام حسن (ع) را بازی کرد.
- سه‌گانه پیشونی سفید (۱۳۹۰-۱۳۹۷): به عنوان نویسنده، کارگردان و بازیگر (در نقش پیر استاد)، این مجموعه فانتزی-موزیکال برای کودکان از آثار شاخص او در پشت دوربین است.
- فسیل (۱۳۹۹): نقش او به عنوان حاج داوودی‌کیا در این کمدی پرفروش، یک تغییر مسیر موفق به سمت سینمای تجاری جریان اصلی بود.
- زخم کاری (۱۴۰۰-۱۴۰۳): نقش او به عنوان دستمالچی در این سریال جنایی، یک ساختارشکنی قطعی از نقش‌های کلیشه‌ای او بود و بازتاب فراوانی داشت.
کارنامه کاری
سینما (بازیگر)
- پرواز در شب (۱۳۶۵)
- افق (۱۳۶۷)
- سجاده آتش (۱۳۷۲)
- یاس‌های وحشی (۱۳۷۶)
- اخراجی‌ها (۱۳۸۵)
- اخراجی‌ها ۲ (۱۳۸۷)
- اخراجی‌ها ۳ (۱۳۸۹)
- فسیل (۱۳۹۹)
- تگزاس ۳ (۱۴۰۲)
سینما (کارگردان/نویسنده/تهیه‌کننده)
- اختاپوس (آهوی پیشونی سفید ۱) (۱۳۹۰)
- پیشونی سفید ۲ (۱۳۹۶)
- پیشونی سفید ۳ (۱۳۹۷)
- تورنادو (۱۳۹۷)
- شهر گربه‌ها (۱۳۹۸)
تلویزیون و نمایش خانگی (بازیگر)
- سیمرغ (۱۳۷۲)
- بهترین تابستان من (۱۳۷۵)
- مختارنامه (۱۳۸۸)
- وضعیت سفید (۱۳۹۰)
- شاهرگ (۱۳۹۹)
- زخم کاری (۱۴۰۰)
- دادستان (۱۳۹۹)
- بازپرس (۱۴۰۲)
تئاتر (منتخب)
- حج ابراهیم، حج عاشورا (بازیگر، ۱۳۵۸)
- از شوش تا تیر دو قلو (بازیگر، ۱۳۷۲)
- کانال کمیل (بازیگر، ۱۳۸۶)
- پنجره فولاد (کارگردان، ۱۳۸۲ و ۱۳۸۶)
- توبه نمی‌کنم (نویسنده و کارگردان، ۱۳۸۷ و ۱۳۸۹)
