امیر سرتیپ علیرضا صباحیفرد، یکی از فرماندهان برجسته و باسابقه ارتش جمهوری اسلامی ایران است که برای دههها در خط مقدم دفاع از آسمان کشور خدمت کرده است. او که نقشهای کلیدی و حساسی را در نیروی پدافند هوایی بر عهده داشته، از چهرههای تأثیرگذار در توسعه و ارتقای توان رزم هوایی ایران محسوب میشود. دوران فرماندهی او بر نیروی پدافند هوایی ارتش که تا آذر ماه ۱۴۰۴ ادامه داشت، با تحولات ساختاری و فنی متعددی همراه بود.
تولد و پیشینه انقلابی
علیرضا صباحیفرد در اول فروردین سال ۱۳۴۲ در شهر مذهبی قم دیده به جهان گشود. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در همین شهر گذراند و موفق به اخذ مدرک دیپلم شد. دوران جوانی او همزمان با اوجگیری مبارزات مردم ایران علیه رژیم پهلوی بود. صباحیفرد پیش از پیوستن به ارتش، به عنوان یک جوان انقلابی در مبارزات علیه رژیم شاهنشاهی مشارکت فعال داشت که این امر نشاندهنده تعهد و روحیه انقلابی او از همان سنین ابتدایی است.
حضور در دفاع مقدس و شکار جنگندههای دشمن
با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی، صباحیفرد مسیر زندگی خود را در خدمت به امنیت کشور یافت. او در سال ۱۳۶۳ وارد مرکز آموزشهای هوایی شهید خضرایی شد و پس از فارغالتحصیلی در رسته عملیات زمین به هوا، بلافاصله و به صورت داوطلبانه راهی مناطق عملیاتی شد. منطقه پدافندی امیدیه، نقطه آغازین مجاهدتهای او بود که تا پایان جنگ در سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.
عملکرد او در دوران دفاع مقدس بسیار درخشان ثبت شده است. طبق مستندات موجود، وی در درگیریهای مستقیم با نیروی هوایی رژیم بعث عراق، نقش مؤثری در انهدام ۵ فروند هواپیمای جنگنده دشمن ایفا کرد. همچنین در جریان این عملیاتها، موفق به اسارت گرفتن ۳ خلبان عراقی شد. این سوابق عملیاتی او را به عنوان افسری شجاع و متخصص در بدنه ارتش معرفی کرد و زمینه را برای مسئولیتهای بزرگتر فراهم ساخت.
مدارج علمی و مسئولیتهای فرماندهی
امیر صباحیفرد همواره بر دانشافزایی نظامی تأکید داشت. او دوره عالی رستهای را در سال ۱۳۷۶ گذراند و در سال ۱۳۹۲ موفق به طی دوره دانشگاه فرماندهی و ستاد (دافوس) شد. وی همچنین تحصیلات خود را در مقطع دکتری مرکب ادامه داده است.
در طول سالهای خدمت، وی مسئولیتهای متعددی را در نقاط مختلف کشور بر عهده داشته است که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
- افسر عملیات موشک در مناطق حساس پدافندی امیدیه، اصفهان، بوشهر و تهران
- فرماندهی یگانهای پدافندی در مناطق نفتی گچساران و پازنان در زمان جنگ
- فرماندهی یگان ولایت (مسئول پدافند هوایی در سفرهای استانی رهبر انقلاب)
- فرماندهی منطقه پدافند هوایی شمال (تهران)
- جانشین فرماندهی قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیا (از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۷)
فرماندهی نیروی پدافند هوایی ارتش
نقطه عطف دوران کاری امیر صباحیفرد، انتصاب او به عنوان فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیا در خرداد ۱۳۹۷ بود. یک سال بعد و با تفکیک ساختاری پدافند از نیروی هوایی و تشکیل “نیروی پدافند هوایی” به عنوان نیروی چهارم ارتش جمهوری اسلامی ایران، وی با حکم فرمانده معظم کل قوا در خرداد ۱۳۹۸ به سمت فرماندهی این نیرو منصوب شد.
در دوران تصدی او، پدافند هوایی کشور شاهد پیشرفتهای چشمگیری در حوزه بومیسازی سامانههای راداری و موشکی بود. امیر صباحیفرد همواره بر قدرت بازدارندگی و “قدرت مطلق” پدافند هوایی ایران در منطقه غرب آسیا تأکید داشت. او به دلیل خدمات شایسته خود، بارها مورد تشویق قرار گرفت و نشانهای متعددی از جمله نشانهای جهاد، ایثار، لیاقت و ورزش را دریافت کرده است.
پایان مأموریت و جابجایی در فرماندهی
سرانجام در آذر ماه ۱۴۰۴، پس از سالها خدمت صادقانه و تلاش برای ارتقای امنیت آسمان ایران، مأموریت امیر سرتیپ علیرضا صباحیفرد در سمت فرماندهی نیروی پدافند هوایی ارتش به پایان رسید. در پی این تغییر و تحول طبیعی در ساختار فرماندهی نیروهای مسلح، امیر سرتیپ علیرضا الهامی که پیش از این جانشینی این نیرو را بر عهده داشت، جایگزین وی شد تا مسیر توسعه و تقویت شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور با قدرت ادامه یابد.
البته که انتقاداتی پس از جنگ ۱۲ روزه به ایشان وارد شد و شبکههای رسانهای معاند جابجایی ایشان را به دلیل خبر نادرست ساقط کردن اف-۳۵ مرتبط میدانند.
