بیوگرافی سردار علیرضا افشار، فرمانده برجسته سپاه پاسداران و علت فوت

سردار علیرضا افشار (۱۳۳۰ – ۱۴۰۴)، یکی از فرماندهان برجسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و چهره‌های تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران، در ۲۴ مهر ۱۴۰۴ در سن ۷۴ سالگی بر اثر عارضه قلبی در تهران درگذشت. زندگی او، که ترکیبی از مبارزات پیش از انقلاب، نقش‌آفرینی کلیدی در دوران دفاع مقدس و مسئولیت‌های متعدد اجرایی و سیاسی پس از آن بود، نمادی از تعهد به آرمان‌های انقلابی و خدمت به کشور است.

تولد، خانواده و تحصیلات

علیرضا افشار در سال ۱۳۳۰ در شهر مشهد و در خانواده‌ای مذهبی و سنتی چشم به جهان گشود. پدرش یک روحانی محلی بود و نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و تربیت انقلابی او ایفا کرد. محیط مذهبی مشهد و تأثیرات خانواده، زمینه آشنایی او با ارزش‌های اسلامی و مبارزه علیه رژیم پهلوی را از سنین کودکی فراهم آورد. او دیپلم خود را از مدرسه علوی مشهد، که یکی از مراکز آموزشی با گرایش‌های مذهبی و انقلابی بود، دریافت کرد. پس از آن، برای ادامه تحصیل به تهران رفت و در رشته مهندسی مکانیک از دانشگاه صنعتی شریف (آریامهر سابق) فارغ‌التحصیل شد.

دوران دانشجویی افشار با اوج‌گیری فعالیت‌های سیاسی همراه بود. او به دلیل مبارزات خود علیه رژیم پهلوی توسط ساواک دستگیر و به مدت چهار ماه زندانی شد. افشار همچنین از جمله «دانشجویان پیرو خط امام» بود که در تسخیر سفارت آمریکا در آبان ۱۳۵۸ شرکت داشتند؛ رویدادی که مسیر زندگی او را به سمت نهادهای انقلابی نوپا سوق داد.

سوابق نظامی و اجرایی: از جهاد تا ستاد کل

سردار افشار از بنیان‌گذاران سپاه پاسداران محسوب می‌شود و کارنامه درخشانی در مسئولیت‌های نظامی و اجرایی دارد. او پس از انقلاب، ابتدا به جهاد سازندگی پیوست و بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۱ عضو شورای مرکزی این نهاد بود. با آغاز جنگ تحمیلی، نقش او در ساختار دفاعی کشور پررنگ‌تر شد.

در دوران دفاع مقدس (۱۳۶۱-۱۳۶۷)، او مسئولیت‌های حساسی چون جانشینی و ریاست ستاد مرکزی سپاه پاسداران و همچنین سخنگویی این نهاد را بر عهده داشت. افشار به دلیل خدماتش در جنگ، موفق به دریافت نشان درجه یک «نصر» شد. پس از جنگ، مسیر خدمت او در نیروهای مسلح ادامه یافت. او اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج پس از جداسازی این نیرو از نیروی زمینی سپاه بود و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ این مسئولیت را بر عهده داشت.

در دهه‌های بعد، افشار در پست‌های مهم دیگری نیز خدمت کرد که نشان‌دهنده اعتماد نظام به توانایی‌های مدیریتی او بود. ریاست دانشگاه امام حسین (ع)، ریاست بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، و معاونت در ستاد کل نیروهای مسلح از جمله این مسئولیت‌ها بود. آخرین سمت او، ریاست اندیشکده جنگ نرم دانشگاه عالی دفاع ملی بود که تا زمان مرگ در آن مشغول به فعالیت بود.

خلاصه‌ای از سوابق کاری برجسته

فعالیت‌های سیاسی و زندگی شخصی

سردار افشار علاوه بر فعالیت‌های نظامی، در عرصه سیاسی نیز چهره‌ای شناخته‌شده بود. او عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود و در دولت محمود احمدی‌نژاد به عنوان یکی از گزینه‌های وزارت دفاع مطرح شد. او همچنین در دولت وی به عنوان معاون سیاسی و اجتماعی وزیر کشور فعالیت داشت. افشار در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶ نامزد شد اما صلاحیت او تأیید نشد. در انتخابات ۱۴۰۰، او به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی مردمی سید ابراهیم رئیسی فعالیت کرد و از سال ۱۴۰۱ ریاست شورای راهبردی جبهه مردمی ایران قوی را بر عهده گرفت.

او در زندگی شخصی، ازدواج زودهنگامی با همسری از خانواده‌ای مبارز داشت و خطبه عقد آن‌ها توسط امام خمینی (ره) خوانده شد. حاصل این ازدواج چهار فرزند (دو پسر و دو دختر) است که همگی در مسیر ارزش‌های اسلامی و انقلابی تربیت شده‌اند. زندگی خانوادگی او همواره بر پایه اعتقاداتش استوار بود و به گفته نزدیکانش، حمایت خانواده نقش مهمی در پایداری او در دوران سخت جنگ داشت.

علت فوت و میراث

بر اساس گزارش‌های رسمی که در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، سردار علیرضا افشار در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۴ به دلیل عارضه قلبی درگذشت. خبر درگذشت او بازتاب گسترده‌ای داشت و بسیاری از مقامات رسمی و مردم با تجلیل از خدمات او در دوران دفاع مقدس، این ضایعه را تسلیت گفتند.

میراث سردار افشار شامل دهه‌ها خدمت صادقانه در حساس‌ترین مقاطع تاریخ انقلاب است. تقویت ساختار بسیج، تلاش برای حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و فعالیت‌های علمی در حوزه جنگ نرم، از جمله یادگارهای ماندگار اوست. او به عنوان یکی از فرماندهان کلیدی دوران جنگ، ناگفته‌های بسیاری از آن دوران داشت که در مصاحبه‌های مختلف به بیان آن‌ها پرداخته بود و این خود نشان‌دهنده عمق تجربیات و اهمیت نقش او در تاریخ معاصر ایران است.