سارا سادات خادمالشریعه ۲۹ ساله ، استاد بینالمللی شطرنج، نامی است که با تاریخسازی در شطرنج زنان ایران گره خورده است. او نخستین شطرنجباز زن ایرانی به شمار میآید که علاوه بر کسب درجه استادبزرگ زنان در ۱۶ سالگی ، توانست در سن ۱۸ سالگی و در هشتاد و چهارمین کنگرهٔ شطرنج جهان، عنوان «استاد بینالمللی» شطرنج را کسب کند. این عنوان تا پیش از او، تنها توسط شطرنجبازان مرد ایرانی کسب شده بود. زندگی حرفهای سارا خادمالشریعه که از هشت سالگی به صورت تصادفی آغاز شد، مملو از موفقیتهای چشمگیر و همچنین مواضع و تصمیمات مهمی بوده که او را به یکی از چهرههای ماندگار ورزش ایران تبدیل کرده است.
مشخصات شخصی و عناوین
- نام کامل: سارا سادات خادمالشریعه
- تاریخ تولد: ۲۰ اسفند ۱۳۷۵
- محل تولد: تهران، ایران
- کشور (تا ژوئن ۲۰۲۳): ایران
- کشور (ژوئیه ۲۰۲۳ – تاکنون): اسپانیا (او در ژوئیه ۲۰۲۳ فدراسیون شطرنج خود را به اسپانیا تغییر داد)
- وضعیت خانواده: تک فرزند
- ازدواج: شهریور ۱۳۹۶ (یا سال ۹۷) با اردشیر احمدی (فیلمساز و مجری اینترنتی، متولد ۱۳۶۸ اصفهان و دارای تابعیت کانادایی)
- فرزند: یک پسر به نام سام (متولد اسفند ۱۴۰۰ در کانادا)
- عناوین بینالمللی:
- استاد بینالمللی (IM) در سال ۲۰۱۵
- استادبزرگ زنان (WGM) در سال ۲۰۱۳
- استاد بینالمللی زنان (WIM) در سال ۲۰۱۱
- استاد فیده زنان (WFM) در سال ۲۰۰۸
زندگی شخصی
سارا سادات خادمالشریعه، متولد ۲۰ اسفند ۱۳۷۵ در تهران، تنها فرزند خانواده است. او در سال ۹۷ با اردشیر احمدی، فیلمساز، مجری اینترنتی و دارنده تابعیت کانادایی ازدواج کرد. زندگی خانوادگی او در سالهای بعد دستخوش تغییرات مهمی شد؛ از جمله تولد تنها فرزندش، پسری به نام سام، که در اسفند ۱۴۰۰ در کشور کانادا متولد شد.
زندگی حرفهای و افتخارات برجسته
سارا خادمالشریعه فعالیت خود در شطرنج را از هشت سالگی و با اصرار به خانواده آغاز کرد. او انگیزه خود را برای ادامه کار، موفقیتها و پیروزیهای آتوسا پورکاشیان عنوان کرده است. او از مربی هلندی خود، رابین ون کامپن، آموزش دیده است. وی در طول سالیان فعالیت حرفهای، موفقیتهای متعددی کسب کرده است:
- کسب عناوین پایه: قهرمانی دختران زیر ۱۲ سال آسیا در سال ۲۰۰۸ و قهرمانی دختران زیر ۱۲ سال جهان در سال ۲۰۰۹.
- قهرمانی ایران: در سال ۱۳۹۴ قهرمان شطرنج زنان ایران شد.
- نایب قهرمانی جوانان جهان: در سال ۲۰۱۴ عنوان دومی مسابقات شطرنج قهرمانی جوانان جهان را کسب کرد.
- درخشش در گرندپری: در گرندپری ۲۰۱۶ که در تهران برگزار شد، مقام دوم مسابقات را کسب کرد. او همچنین تنها نماینده ایران در پایان دور ششم گرندپری شطرنج بانوان ۲۰۱۶ در خانتی مانسیسک روسیه بود.
- قهرمانی جهان ۲۰۱۸: در رقابتهای شطرنج سریع و برقآسای قهرمانی جهان ۲۰۱۸ در سن پترزبوگ روسیه، در بخش سریع و برقآسا به مقام نایب قهرمانی دست یافت و در نهایت، عنوان قهرمانی مجموع مسابقات برقآسا در سال ۲۰۱۸ را به خود اختصاص داد.
حرکت جوانمردانه و جایزه اخلاق:
خادمالشریعه در مسابقات گرندپری ۲۰۱۶، با انجام یک «حرکت بزرگمنشانه»، با تساوی مقابل حریف اوکراینی خود موافقت کرد. دلیل این کار آن بود که “وضع روانی حریفش مناسب نیست” ؛ زیرا دوست فرانسوی حریف دچار مشکل قلبی شده و حریف در شرایط روحی بدی قرار داشت. این رفتار جوانمردانه از سوی کمیته اخلاق IOC و کمیته بینالمللی بازی منصفانه پنهان نماند و او کاندیدای دریافت جایزه اخلاق سال ۲۰۱۶ شد. سارا خادمالشریعه درباره این تصمیم گفته است: “من کار فوق العاده ای نکردم، تنها خودم را جای حریفم گذاشتم.”
مسائل مالی و هزینهها:
خادمالشریعه بارها به مشکلات مالی در شطرنج ایران اشاره کرده است. او در این خصوص اظهار داشته است که:
“درآمد ما تنها از جوایزی است که از همین رقابتهای جهانی به دست میآوریم که آن هم خرج مربیهای خارجی مان میشود. اکثر شطرنجبازان خودشان از جیب خودشان برای مربی خرج میکنند. ما هیچ منبع درآمدی نداریم این موضوع خیلی ناراحتکننده است.”
وی همچنین در پاسخ به شایعات مطرح شده پس از مهاجرت خود بیان کرد:
“در مورد اینکه میفرمایند با هزینهی دولت و فدراسیون یا بیت المال به اینجا رسیدهام هم خاطرنشان میکنم که از هشت سالگی با پول زحمت پدرم به مسابقات رفتهام و با جوایزی که در مسابقات بین المللی بدست آوردم، هزینههای هنگفت مربی خارجی را شخصا و از محل درآمدم پرداخت کردهام و بیت المالی در کار نبوده است.”
مواضع سیاسی و علت مهاجرت
انصراف از تیم ملی در سال ۱۳۹۸: در دی ماه ۱۳۹۸، سارا خادمالشریعه پس از حادثه شلیک به هواپیمای اوکراینی، از حضور در تیم ملی انصراف داد. او درباره دلیل این تصمیم گفته است: “وقتی آن اتفاق افتاد قلب همه مردم ایران ازجمله من شکست. آن موقع تصمیم گرفتم به همین دلیل از تیم ملی ایران خداحافظی کنم و تا مدتی اصلا شطرنج بازی نکنم.”. در همین دوره، گذرنامه وی در فرودگاه توقیف شد ، هرچند پس از چند ماه به تیم ملی بازگشت.
کشف حجاب و مهاجرت در سال ۱۴۰۱
در ۵ دی ۱۴۰۱، سارا خادمالشریعه در مسابقات شطرنج سریع قهرمانی جهان در آلماتی، قزاقستان، در حالی که زیر پرچم جمهوری اسلامی ایران بازی میکرد، بدون حجاب در مسابقه حاضر شد.
او در مورد حجاب گفت:
“اینجا دیگر میخواهم با خودم روراست باشم. قبل از بازیهای جهانی، به هر تورنمنتی که میرفتم، فقط جلوی دوربین حجاب میگذاشتم؛ چون نماینده ایران بودم. احساس خوبی نداشتم و تصمیم گرفتم به این شرایط پایان بدهم.”
علت مهاجرت به اسپانیا
خادمالشریعه پس از مسابقات قزاقستان به ایران بازنگشت. وی با استفاده از قانون «ویزای طلایی» اسپانیا (خرید ملک به ارزش نیم میلیون یورو) به این کشور مهاجرت کرد. او شایعات پناهندگی سیاسی را رد کرده و مهاجرتش را “یک تصمیم خانوادگی” دانست. دلیل اصلی این تصمیم، آینده فرزندش عنوان شد. او در این باره گفته است:
“راستش قبل از تولد پسرم، هرگز به مهاجرت فکر نکرده بودیم… باوجوداین وقتی پسرم سام به دنیا آمد، همهچیز تغییر کرد. رفتهرفته موافق این نظریه شدم که باید جایی زندگی کنیم که سام بتواند بدون نگرانی و مسائلی از این قبیل بیرون برود و بازی کند.”.
به گفته او، “حتی مدارک دستگیریاش را در تهران آماده کرده بودند”. سارا خادمالشریعه با وجود مهاجرت، همچنان ایران را “خانه اول” خود خوانده و گفته است که “قطعا در زمانی مناسب به ایران بازخواهیم گشت”.
فعالیتهای اخیر
او پس از اخذ تابعیت اسپانیا، در مسابقات قهرمانی شطرنج زنان اسپانیا در سال ۲۰۲۳ قهرمان شد.
تصاویر شخصی سارا خادم الشریعه
