خانواده استاد شجریان؛ بیوگرافی همسران و فرزندان محمدرضا شجریان

محمدرضا شجریان، خواننده برجسته موسیقی سنتی ایران، دو بار ازدواج کرد و صاحب پنج فرزند شد که برخی از آنها در عرصه هنر فعالیت دارند. او در اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد متولد شد و در ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در تهران درگذشت، و زندگی خانوادگی‌اش با فراز و نشیب‌هایی همراه بود.

معرفی خانواده شجریان

• همسر اول: فرخنده گل‌افشان (ازدواج در سال ۱۳۴۰، طلاق در سال ۱۳۷۲)
• همسر دوم: کتایون خوانساری (ازدواج در سال ۱۳۷۲)
• فرزندان از همسر اول: راحله (فرزانه) شجریان، افسانه شجریان، مژگان شجریان، همایون شجریان
• فرزند از همسر دوم: رایان شجریان

بیوگرافی همسران و فرزندان

فرخنده گل‌افشان

فرخنده گل‌افشان، متولد ۱۳۱۷، معلم دبستان در قوچان بود که در سال ۱۳۴۰ با محمدرضا شجریان ازدواج کرد و چهار فرزند به دنیا آورد. او در سال‌های اولیه زندگی مشترک، ضمن تدریس، مسئولیت اداره خانه را بر عهده داشت و شجریان را در پیگیری فعالیت‌های هنری‌اش همراهی می‌کرد. ازدواج آنها پس از بیش از سه دهه در سال ۱۳۷۲ به طلاق انجامید و فرخنده پس از آن زندگی کم‌حاشیه‌تری را در پیش گرفت. او در مراسم تشییع پیکر شجریان در سال ۱۳۹۹ حضور داشت. فرخنده گل‌افشان در ۱۴ مهر ۱۴۰۴ در سن ۸۷ سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت.

کتایون خوانساری

کتایون خوانساری، متولد ۱۳۴۵، در سال ۱۳۷۲ با محمدرضا شجریان ازدواج کرد و این ازدواج در کانادا ثبت شد. او خواهر گیتی خوانساری، همسر اول همایون شجریان، است و این ارتباط خانوادگی را نزدیک‌تر کرد. کتایون در سال‌های پایانی زندگی شجریان، به ویژه طی بیماری سرطان او، در کنارش بود و در امور روزمره حمایت می‌کرد. حاصل این ازدواج، پسری به نام رایان است که در سال ۱۳۷۶ در ونکوور متولد شد. کتایون پس از مرگ شجریان، در حفظ آثار و خاطرات او مشارکت داشته و گاه در رویدادهای هنری مرتبط ظاهر می‌شود.

راحله (فرزانه) شجریان

راحله شجریان، معروف به فرزانه، متولد ۱۳۴۲، دختر بزرگ محمدرضا شجریان از ازدواج اول است و اطلاعات عمومی محدودی از زندگی‌اش در دسترس است. او در دوران کودکی در محیطی هنری بزرگ شد اما مسیر حرفه‌ای غیرمرتبط با موسیقی را انتخاب کرد و بیشتر بر زندگی شخصی تمرکز دارد. راحله پس از طلاق والدین، ارتباط با پدر را حفظ کرد و در برخی کنسرت‌ها و رویدادهای خانوادگی حضور داشته. او در سال‌های بیماری شجریان، گاه در کنار خانواده بود. راحله امروزه زندگی خصوصی‌تری دارد و کمتر در رسانه‌ها دیده می‌شود.

افسانه شجریان

افسانه شجریان، دختر دوم محمدرضا شجریان از همسر اول، در دهه ۱۳۴۰ متولد شد و با پرویز مشکاتیان، نوازنده سنتور، ازدواج کرد که حاصل آن دو فرزند به نام‌های آوا و آئین است که هر دو در موسیقی فعالیت می‌کنند. افسانه در پشت صحنه برخی فعالیت‌های هنری پدر نقش داشت اما خود کمتر به صورت عمومی در موسیقی ظاهر شد. پس از طلاق والدین، او روابط خانوادگی را حفظ کرد و در مراقبت از شجریان در سال‌های آخر شرکت داشت. افسانه پس از مرگ مشکاتیان در سال ۱۳۸۸، بر فرزندان تمرکز کرد. او امروزه در حفظ میراث موسیقایی خانواده مشکاتیان و شجریان دخیل است.

مژگان شجریان

مژگان شجریان، متولد ۱۳۴۸، دختر سوم محمدرضا شجریان از ازدواج اول است و در رشته گرافیک تحصیل کرد و به عنوان طراح، نقاش و خواننده فعالیت دارد. او با محمدعلی رفیعی، مدیر برنامه‌های کنسرت‌های پدر و برادرش، ازدواج کرده و صاحب یک دختر است. مژگان در گروه موسیقی پدر نوازندگی و خوانندگی کرد و آلبوم‌هایی مانند “از عشق” منتشر کرده و طراحی جلد آلبوم‌های شجریان را بر عهده داشت. او در تورهای موسیقی با همایون همکاری می‌کند. مژگان پس از مرگ پدر، در پروژه‌های هنری خانوادگی مشارکت دارد.

همایون شجریان

همایون شجریان، متولد ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۴، پسر محمدرضا شجریان از همسر اول است و به عنوان خواننده و نوازنده تمبک، شاگرد پدر بود و در آلبوم‌هایی مانند “شب، سکوت، کویر” همکاری کرد. او در سال ۱۳۷۴ با گیتی خوانساری، خواهر کتایون خوانساری (همسر دوم پدرش)، ازدواج کرد که این امر او را باجناق پدر کرد و حاصل آن دختری به نام یاسمین است، این ازدواج به حدایی انجامید و در سال های اخیر همایون شجریان از رابطه اش با سحر دولتشاهی همسر سابق رامبد جوان پرده برداشت. شایعه های بسیاری در مورد این ازدواج نیز به گوش می رشد. همایون آلبوم‌های موفقی مانند “نسیم وصل” منتشر کرده و جوایز بین‌المللی گرفته است. او در مراقبت از پدر طی بیماری شرکت داشت و پس از مرگش، کنسرت‌های یادبود برگزار کرد. همایون امروزه یکی از چهره‌های اصلی موسیقی سنتی ایران است و در ترکیب آن با عناصر مدرن فعالیت می‌کند.

رایان شجریان

رایان شجریان، متولد ۱۳۷۶ در ونکوور کانادا، کوچک‌ترین فرزند محمدرضا شجریان از همسر دوم است و در محیطی دوفرهنگی بزرگ شد. او علاقه‌ای به موسیقی نشان داده و گاه در کنسرت‌های خانوادگی ظاهر شده اما بیشتر بر تحصیل و زندگی شخصی تمرکز دارد. رایان در سال‌های بیماری پدر، همراه خانواده بود و عکس‌های متعددی از او با شجریان منتشر شده است. او کمتر در رسانه‌های ایرانی حضور دارد و عمدتاً در کانادا زندگی می‌کند. رایان گاه در پروژه‌های هنری برادر بزرگ‌ترش، همایون، مشارکت می‌کند.